آیا کم‌توجهی ـ بیش فعالی (ADHD)٬ واقعا یک اختلال خواب است؟

حدود ۷۵٪ کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال کم توجهی ـ بیش فعالی (ADHD) مشکلات خواب نیز دارند، اما این‌ مشکلات تا کنون مقوله‌هایی جدا به نظر می‌رسیدند. دانشمندان در حال حاضر با کنار هم چیدن آخرین تحقیقات انجام شده، یک نظریه‌ی جدید را بیان می‌کنند که می‌گوید بخش عظیمی از ADHD در واقع می‌تواند یک مشکل ناشی از کمبود خواب منظم روزانه باشد.

این نظریه‌ی پیشنهادی در کنفرانس ECNP در پاریس توسط پروفسور Sandra Kooij (Associate Professor of Psychiatry at VU University Medical Centre, Amsterdam and founder and chair of the European Network Adult ADHD) بیان شد. وی می‌گوید: تحقیقات وسیعی نشان می‌دهد که افراد مبتلا به ADHD درگیر مشکلات خواب نیز هستند. آنچه که ما در اینجا انجام می‌دهیم این است که این ارتباط را به گام منطقی بعدی برسانیم. با در کنار هم گذاشتن تمام مطالعات و بر اساس شواهد موجود، به نظر می‌رسد که در اکثر بیماران٬ ADHD و مشکلات خواب روزانه همراه هم هستند. ما بر این باوریم این به دلیل است که ریتم شبانه‌روزی و در نتیجه زمان بندی چند فرایند فیزیکی مختل می‌شود، نه تنها در مورد خواب، بلکه دما، الگوهای حرکت، زمان بندی وعده های غذایی و ... .

با مرور هرچه بیشتر شواهد معلوم می‌شود که ADHD و بی‌خوابی دو روی یک سکه‌اند.‌ پروفسور Kooij مواردی رو برای این وابستگی بیان می‌کند:

• در ۷۵٪ از بیماران ADHD فاز فیزیولوژيکی خواب٬ یعنی جایی که افراد نشانه‌های فیزیولوژیک مرتبط با خواب ( مانند تغییر در میزان هورمون‌های خواب مثل ملاتونین و تغییرات در حرکات مرتبط با خواب) را بروز می‌دهند٬ ۱/۵ ساعت با تاخیر ایجاد می شود.
• تغییرات دمای درونی بدن مربوط به خواب نیز با تاخیر همراه است (منعکس کننده‌ی تغییرات ملاتونین).
• بسیاری از اختلالات مربوط به خواب همراه با ADHD هستند، از جمله سندرم پای بی قرار، آپنه‌ی خواب ٬ اختلالات ریتم شبانه روزی و سندرم تاخیر در فاز خواب.
• افراد مبتلا به ADHD هنگام عصر٬ هوشیاری بیشتری را نشان می‌دهند. بر خلاف چیزی که در افراد عادی دیده می‌شود.
• بسیاری از مبتلایان از مصرف ملاتونین در شب و یا درمان نور درخشان در صبح استفاده می کنند، که می‌تواند به تنظیم ریتم شبانه روزی کمک کند.
• یک مطالعه ی جدید نشان داده است که در حدود 70 درصد از بزرگسالان مبتلا به ADHD حساسیت بیش از حد چشم به نور مشاهده می‌شود که باعث می‌گردد از عینک‌های آفتابی برای مدت طولانی در طول روز استفاده شود که خود ممکن است مشکلات مربوط به تغییرات شبانه‌روزی را بدتر کند.
• عادت دیر خوابیدن منجر به کمبود خواب همراه با چاقی، دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان می‌شود. این مجموعه عواقب منفی ممکن است با تنظیم ریتم خواب قابل پیشگیری باشند.

وی همچنین ادامه داد:

ما در حال تلاش برای تایید این ارتباط فیزیکی _ روانی با بررسی نشانگرهای زیستی مانند سطح ویتامین D، قند خون، سطح کورتیزول، فشار خون ۲۴ ساعته، تغییرات ضربان قلب و ... هستیم. اگر این وابستگی تایید شود، این پرسش مطرح می شود که ADHD باعث بی‌خوابی می‌شود یا بی‌خوابی باعث ADHD می‌شود؟ اگر مورد دوم روی دهد، ممکن است قادر به درمان برخی از ADHD‌ها با روش‌های غیر دارویی شویم (مانند تغییر الگوهای نور یا خواب، و جلوگیری از تاثیرات منفی کمبود خواب مزمن بر سلامتی). بیان نمی‌کنیم که تمام مشکلات ADHD ناشی از این الگوهای شبانه روزی است، اما به نظر می‌رسد که این یک عامل مهم باشد.

پروفسور Andreas Reif از (University Hospital, Frankfurt, and leader of the EU CoCA project on ADHD) که خود در این پژوهش شرکت نداشت در این باره می‌گوید: اختلال در سیستم ۲۴ ساعته ممکن است یک مکانیسم اصلی در ADHD باشد، که همچنین می‌تواند ADHD را به سایر بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی(شیدایی) ربط دهد. اما علاوه بر این ملاحظات پاتوفیزیولوژیک، مشکلات خواب و اختلالات ریتم شبانه‌روزی برای بسیاری از بیماران مشکلی بزرگ است که به شدت بر زندگی اجتماعی آن‌ها تأثیر می‌گذارد. برای بهبود زندگی بیماران و پرده‌برداری از راز بیماری ADHD٬ انجام تحقیقات بیشتر در تعیین ارتباط بین ADHD و "ساعت داخلی بدن" اهمیت دارد.

توجه: اختلال کم توجهی ـ بیش فعالی (ADHD) یک گروه از علائم رفتاری با یک پیش‌زمینه‌ی نوروبیولوژیک است که شامل عدم توجه، بیش فعالی، تغییرات خلقی و تکانشگری است. ADHD ارثی است و در مقایسه با گروه کنترل تفاوت‌های زیادی در حجم و عملکرد مغز وجود دارد. علائم ADHD معمولا در سنین کم دیده می‌شود و ممکن است هنگامی که شرایط کودک تغییر می‌کند، مثلا وقتی مدرسه رفتن را شروع ‌می‌کند، قابل توجه‌تر شوند. اکثر موارد هنگامی که کودکان ۶ تا ۱۲ ساله هستند٬ تشخیص داده می‌شود ، اما در بزرگسالان و افراد مسن هم به طور فزاینده ای شناخته شده است، زیرا ADHD می‌تواند در طول عمر ادامه یابد. افراد مبتلا به ADHD اغلب دارای مشکلاتی مانند اختلالات خواب، اختلالات خلقی و اضطراب هستند. بین ۲ تا ۵ درصد از کودکان، بزرگسالان و افراد مسن از ADHD رنج می‌برند.

منبع: www.sciencedaily.com