خواب REM آژیر مغز را خاموش می‌کند!

چیز ناخوشایندی ناراحتتان کرده؟ همه ما تجربه‌اش کرده‌ایم. خوشبختانه، این نیز بگذرد. یک روز تازه، یک شروع تازه؛ اگر خواب REM آسوده‌ای داشته باشید! پژوهشگران موسسه علوم اعصاب هلند کشف کردند که چرا آنچه را که امروز برایش پریشان هستید، فردا بهتر می‌توانید تحمل کنید و چرا این توانایی می‌تواند دچار مشکل شود.

آژیر مغز

یک چیز وحشتناک یا ناخوشایند بی‌توجه باقی نمی‌ماند. در مغز ما، مداری از سلول‌ها و ارتباطات به نام دستگاه "لیمبیک" فوراً فعال می‌شود. این تجربیات اول از همه آمیگدال را فعال می‌کنند. این هسته‌های سلول‌های مغزی که در عمق مغز قرار گرفته می‌تواند به عنوان آژیر مغز درنظر گرفته شود: توجه! برای اینکه مغز درست کار کند، آژیر باید دوباره خاموش شود. مشخص شده که به این منظور، یک خواب REM آسوده (بخشی از خواب که شفاف‌ترین رویاها را دارد) ضروری است.

خوش‌خواب‌ها

پژوهشگران شرکت‌کنندگانشان را هنگام غروب تحت اسکن MRI قرار دادند و در حالی‌که باعث شدند آن‌ها احساس ناراحتی کنند، بوی خاصی را به آن‌ها عرضه کردند. اسکن‌های مغزی نحوه فعالسازی آمیگدال را نشان دادند. شرکت‌گنندگان سپس کل شب را در آزمایشگاهِ خواب گذراندند، در حالی‌که فعالیت مغزشان در حال خواب‌ با EEG اندازه‌گیری می‌شد، و همان بوی خاص گاهاً دوباره عرضه می‌شد. صبح روز بعد، پژوهشگران سعی کردند تا داوطلبانشان را، دقیقا به همان شیوه شب قبل دوباره ناراحت کنند. اما اکنون آن‌ها به خوبی در این‌کار موفق نشدند. مدارهای مغز در طول شب انطباق یافته بودند؛ آژیر مغز دیگر به صدا درنیامد. آمیگدال بسیار کمتر پاسخ داد، مخصوصا در آن‌هایی که خواب REM آسوده زیادی داشتند و درعین حال در معرض آن بوی خاص بودند.

بدخواب‌ها

میان شرکت‌کنندگان افرادی نیز خواب REM آشفته داشتند. اوضاع برای آن‌ها به طرز شگفت‌آوری متفاوت بود. مدارهای مغز در طول شب به خوبی انطباق نیافته بودند: آژیر مغز صبح روز بعد به سروصدا کردن ادامه داد و درحالی‌که ارائه شبانه‌ی بو به افراد دارای خواب REM آسوده کمک کرد تا انطباق یابند، همان ارائه فقط اوضاع را برای افراد دارای خواب REM آشفته بدتر کرد.

ارتباطات نورونی ضعیف و قوی می‌شوند.

در حین خواب، "ردهای حافظه" از تجارب روز گذشته خودبه‌خود مثل یک فیلم مجدداً پخش می‌شوند. درمیان تمام بقایای روز، یک رد حافظه خاص می‌تواند با عرضه‌کردن همان بویی که در حین تجربه بیداری عرضه شده بود فعال شود. در همین حین، ردهای حافظه در طی خواب تطبیق می‌یابند: برخی ارتباطات بین سلول‌های مغزی قوی و بقیه ضعیف می‌شوند. خواب REM آشفته این تطابق‌های شبانه را مختل می‌کند، که برای بازیابی و انطباق با پریشانی ضروری هستند.

اهمیت بین‌تشخیصی

از آنجا که هم خواب REM آشفته و هم آمیگدال بیش‌فعال نشانه‌های اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلالات اضطرابی، افسردگی، و بی‌خوابی هستند، این یافته می‌تواند اهمیت بزرگی برای دو سوم تمام افراد مبتلا به یک اختلال روانی داشته باشد. افراد مبتلا به PTSD تجربه آسیب‌زای خود را به روز بعد منتقل می‌کنند؛ افراد مبتلا به یک اختلال اضطرابی بزرگترین ترسشان را، افراد مبتلا به افسردگی یأسشان را، و افراد دارای بی‌خوابی مزمن تنششان را با خود همراه می‌کنند. نویسندگان "ریک واسینگ"، "فرانس شالکویک" و "یوس ون سومرن" پیشبینی می‌کنند که درمان خواب REM آشفته می‌تواند به طور بین‌تشخیصی به پردازش خاطرات هیجانی در طول شب کمک کند و به آن‌ها جای بهتری در مغز دهد.

منبع: Neuroscience News

مترجم: کیوان زیدعلی، عضو شاخه دانشجویی نقشه برداری مغز