با اندازه گیری آهن توسط اسکن MRI می‌توان میزان اثر سکته مغزی بر سایر نواحی مغز را مشخص کرد

بر اساس نتایج یک مطالعه‌ی جدید چاپ شده در ژورنال Radiology، یک اسکن MRI ساده که میزان محتوای آهن را اندازه گیری می‌کند، می‌تواند تصویر بسیار کامل‌تری از اثرات ناشی از آسیب‌های مرتبط با سکته بر مغز، به دست دهد. محققان می‌گویند که یافته‌های این مطالعه، آن‌ها را به سمت یافتن نقشی جدید برای MRI مغزی، در نظارت بر بهبود سلامت بیماران پس از سکته، هدایت می‌کند.

سکته‌ی مغزی می‌تواند با مسدود کردن جریان خون، موجب ایجاد نقایص قابل ملاحظه، یا مرگ بافت مغزی گردد. سکته همچنین در طولانی مدت نیز، به دلیل تخریب دیرهنگام نواحی مغزی، که از نقطه‌ی ایجاد سکته فاصله داشته‌اند، اثراتی از خود به جای می‌گذارد. یکی ازین نواحی substantia nigra (SN) یا توده سیاه می‌باشد، ساختاری در مغز میانی که به وسیله چندین شبکه‌ی پیچیده، به دیگر قسمت‌های مغز مرتبط است.

توماس توردیاس می‌گوید: SN به مقدار زیاد در کنترل حرکتی دخیل است، اما تا حدودی نیز در تنظیم احساسات، امور شناختی و انگیزشی درگیر می‌باشد. معمولا سکته به طور مستقیم روی SN اثر نمی‌‌گذارد، اما با ایجاد اختلال در مدارها، می‌تواند باعث تخریب ثانویه بافت در این ناحیه شود.

پیش از این مطالعه‌ی جدید، این تخریب ثانویه‌ی SN تنها در معاینات مغزی پس از مرگ، دیده شده بود. تصویربرداری از مغز افراد زنده قادر نبود تخریب دراز مدت این ناحیه را شناسایی کند. بنابراین برای این مطالعه‌ی جدید، دکتر توردیاس و همکارانش از یک تکنیک MRI که میزان محتوای آهن موجود در مغز را اندازه می‌گیرد، استفاده کردند. آهن برای عملکرد طبیعی بافت مغزی عنصری ضروری به شمار می‌رود، اما وجود مقدار اضافی از آن، به تخریب عصبی مرتبط می‌باشد. آهن از نورون‌های درحال مرگ آزاد می‌شود، و سلول‌های ایمنی پر از آهن، در اطراف نورون‌های آسیب دیده حاضر می‌شوند. آهن اضافی در فرآیندی به نام استرس اکسیداتیو باعث تسریع تخریب بافت عصبی می‌شود.

محققان با استفاده از یک تکنیک MRI به نام R2* از 181 بیمار که قبلا دچار سکته شده بودند، تصویر گرفتند. یک سال بعد از ارزیابی اولیه، برخی از بیماران نشانه‌هایی از افزایش محتوای آهن موجود در ناحیه‌ی SN از خود بروز دادند. این محتوای آهن به پیامد‌های بلند مدت ناگواری مرتبط دانسته شده بود، مخصوصا هنگامی که این آهن اضافی در همان سمتی از مغز پیدا می‌شد که پیش‌تر سکته در آن رخ داده بود.

دکتر توردیاس می‌گوید: ما نشان دادیم که تصویربرداری از آهن می‌تواند برای تصویربرداری از تخریب مغزی، در نواحی دور از نقطه‌ی ایجاد سکته، مورد استفاده قرار گیرد. این یافته می‌تواند در امور بالینی بسیار مفید باشد، چرا که نشان می‌دهد یک اسکن ساده مانند MRI R2* می‌تواند تصویر بسیار کامل‌تری از عواقب سکته برای ما ایجاد کند.

نتایج این مطالعه پیشنهاد می‌کند که نقشه برداری R2*، با ارزیابی سطح آهن ناحیه‌ی SN، می‌تواند به روند دنبال کردن بیماران پس از سکته، برای نظارت بر تخریب عصبی، اضافه شود. به طور کلی‌تر، این مطالعه استفاده از آهن، به عنوان یک بیومارکر برای تخریب عصبی را تایید می‌کند. ایده‌ای که هم اکنون نیز برای بیماری‌های تخریب کننده عصبی مانند بیماری پارکینسون در حال مطالعه می‌باشد. درمان‌هایی که از رسوب آهن جلوگیری می‌کنند، می‌توانند به طور بالقوه برای کاهش سرعت پیشروی تخریب نورون‌ها، یا حتی توقف این روند، مورد استفاده قرار گیرند.

دکتر توردیاس می‌گوید: ما در حال حاضر در حال رسیدگی به این موضوع هستیم. اگر تنظیم میزان آهن، به عنوان یک استراتژی حفاظت کننده از اعصاب در آینده به کار رود، رویکرد تصویربرداری ما می‌تواند در امور بالینی نقشی حیاتی ایفا کند.

منبع: مدیکال اکسپرس