چگونه عضلات قوی مغز شما را سالم نگه می دارند؟
عضلات و مغز شما با یک زبانِ مولکولی قوی باهم صحبت می کنند. اما اغلب فکر کرده‌ایم عضله چیزی جدا از عقل است و شاید حتی با آن مخالف باشد و یا یکی از آن ها اطلاعات را از دیگری می‌گیرد. حقیقت این است که مغز و عضلات ما در حال گفتگوی مداوم با یکدیگر هستند و سیگنال های الکتروشیمیایی را از یک سو به سوی دیگر می فرستند. سلامت همیشگی مغز ما به شکلی کاملاً ملموس به حرکت عضلات ما بستگی دارد.
عضلۀ اسکلتی گونه‌ای عضله است که به شما امکان می‌دهد بدن‌تان را حرکت دهید. این عضله یکی از بزرگترین اعضای بدن انسان و نیز یک بافت غدد درون ریز است. به این معنی که این بافت مولکول های سیگنالی را آزاد می کند که به سایر قسمت های بدن شما می روند تا به آنها دستور انجام کارها را بدهد. مولکول های پروتئینی که پیام ها را از ماهیچه اسکلتی به بافت های دیگر از جمله مغز منتقل می کنند، میوکین نامیده می شوند.
انقباض عضلات شما، تولید سلول های جدید و یا سایر فعالیت های متابولیکی باعث رها شدن میوکین ها در خون شما می شوند. هنگامی که میوکین ها به مغز می رسند، پاسخ های فیزیولوژیکی و متابولیک را نیز در آنجا تنظیم می کنند. در نتیجه، میوکین ها توانایی تأثیرگذاری بر شناخت، خلق و خو و رفتار عاطفی را دارند. همچنین ورزش سبب تحریک پدیده ای می شود که دانشمندان آن را «گفتگوی متقابل عضله و مغز» می نامند؛ این پیام رسان های میوکین به تعیین پاسخ های مفید خاص در مغز کمک می کنند. این پاسخ می تواند شامل تشکیل نورون های جدید و یا افزایش تغییر پذیری سیناپسی باشد که هر دو باعث تقویت یادگیری و حافظه می شوند.
به این ترتیب، عضلات قوی برای عملکرد سالم مغز ضروری هستند.
در عضلۀ جوان، مقدار کمی ورزش باعث ایجاد فرآیندهای مولکولی می شود که به عضله می گویند رشد کند. فیبرهای عضلانی با کشش و استرس آسیب می بینند و سپس با ترکیب شدن با یکدیگر و افزایش اندازه و حجم، خود را ترمیم می کنند. عضلات با ترمیم بعد از رویارویی با مجموعه آسیب های کوچک، قوی تر می شوند و امکان بازسازی، جوان سازی و رشد مجدد را فراهم می کنند. با افزایش سن، سیگنال ارسال شده توسط ورزش بسیار ضعیف تر می شود. هرچند بدست آوردن و حفظ توده عضلانی برای افراد مسن دشوارتر است، آنها همچنان می توانند این کار را انجام دهد، و حفظ این توانایی برای حمایت از مغز بسیار مهم است.
حتی ورزش با شدت متوسط می تواند متابولیسمِ نواحی مغزی که برای یادگیری و حافظه در سالمندان مهم هستند را نیز افزایش دهد. همچنین مشخص شده است که خود مغز به روش‌های فیزیکی قابل توجهی به ورزش پاسخ می‌دهد. هیپوکامپ، ساختار مغزی است که نقش عمده ای در یادگیری و حافظه دارد و در اواخر بزرگسالی کوچک می شود. این موضوع ممکن است سبب افزایش خطر زوال عقل شود. پژوهش‌ها نشان داده اند که تمرین‌های ورزشی سبب افزایش اندازۀ هیپوکامپ -حتی در اواخر زندگی- و محافظت در برابر از دست دادن حجم هیپوکامپِ مرتبط با افزایش سن و نیز بهبود حافظه فضایی می شود.
علاوه بر این، شواهد چشم‌گیری در دست است که نشان می‌دهد گونه‌ای مشخص از میوکین‌ها ویژگی‌های محافظت‌کنندۀ عصبی جنسیت-متمایز دارند یعنی در زنان و مردان متفاوت هستند. برای مثال، آیریزین میوکین تحت تأثیر سطوح استروژن است و زنان یائسه بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های عصبی هستند، که نشان می‌دهد آیریزین ممکن است نقش مهمی در محافظت از نورون‌ها در برابر کاهش ناشی از افزایش سن داشته باشد.
پژوهش‌ها نشان داده اند که حتی در افراد مبتلا به بیماری یا آسیب مغزی، افزایش فعالیت بدنی و مهارت های حرکتی عملکرد شناختی بهتر به همراه دارد. افراد مبتلا به سارکوپنی یا آتروفی عضلانی (sarcopenia, muscle atrophy) مرتبط با سن، بیشتر در خطر زوال شناختی هستند. شواهد روزافزون نشان می دهد که از دست دادن توده و عملکرد عضله های اسکلتی، مغز را در برابر اختلال عملکرد و بیماری آسیب پذیرتر می کند. در مقابل، ورزش حافظه، سرعت پردازش و عملکرد اجرایی را به ویژه در افراد مسن بهبود می بخشد. (ورزش همچنین این توانایی های شناختی را در کودکان تقویت می کند.)
عضلات و مغز با یک زبانِ مولکولی قوی باهم صحبت می کنند. ورزش به ما کمک می کند حتی در سنین بالا به آن زبان مسلط باشیم.
تهیه شده توسط:
کارگروه نورواسپرت
شاخه دانشجویی نقشه برداری مغز ایران
مدیریت ترویج وآموزش
جستجو و ترجمه خبر:
معراج میرزائی، فیزیولوژیست ورزش و تندرستی
نوشته های مرتبط