ارتباطات مغز در اوتیسم می‌تواند به طور قابل توجهی پایدار باشد!

الگوهای فعالیت مغزی در افراد مبتلا به اوتیسم به طور غیرمعمول در طول ثانیه‌ها و حتی سال‌ها پایدار هستند. نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که الگوهای اتصالات در نوجوانان اوتیستیک ثابت می‌مانند در حالی که در گروه گواه تغییر کرده و تخصصی می‌شوند. نتایج تحقیق دیگری نشان داد که ارتباطات در افراد اوتیستیک در زمان طولانی‌تری در مقایسه با گروه گواه ثابت ماند. هر دو تحقیق بر چیزی که "اتصالات کارکردی" نام دارد تمرکز کرده‌اند، یعنی میزان هماهنگی فعالیت جفت‌های نواحی مغزی.

این مطالعات در کنار هم می‌توانند یافته‌های ظاهرا متناقض درباره‌ی اتصالات در اوتیسم را گره گشایی کنند:

"جف اندرسون" استاد رادیولوژی دانشگاه یوتا که تحقیق دوم را رهبری کرده است، می‌گوید: «شاید نابهنجاری اصلی فقط این نیست که مناطق مختلف، ارتباط قوی یا ضعیفی با یکدیگر دارند بلکه بیشتر مربوط به زمان بندی اتصالات مغزی باشد.» هم چنین این مطالعات، اهمیت سنجش فعالیت مغز در طول دوره‌های زمانی متغیر و در سنین متفاوت را پررنگ می‌کند.

"میرلا داپرتو" استاد روانپزشکی و علوم زیست رفتاری دانشگاه کالیفرنیا و پژوهشگر اصلی مطالعه نوجوانان می‌گوید: «پژوهشگرانی که فقط به یک سن خاص توجه می‌کنند ممکن است از تفاوت هایی که در طول زمان ظاهر می‌شود غافل شوند. در این حالت بخشی از تصویر بزرگتر را از دست می‌دهند.» مطالعه فعالیت مغز در طول زمان دریچه‌ای به روی رشد اتصالات می‌گشاید.

"لوسینا اودین" استادیار روانشناسی دانشگاه میامی در این باره می‌گوید: «این یکی از معدود مقالاتی است که تابحال دیده ام که تلاش می‌کند با مطالعه طولی با مسئله روبرو شود. ممکن است مسیر رشدی متفاوتی در اوتیسم وجود داشته باشد.

ردیابی مغز نوجوانان اوتیستیک

داپرتو و تیمش مغز 16 نوجوان مبتلا به اوتیسم و 22 فرد شاهد در حالت استراحت و در گروه سنی ۱۱ تا ۱۴ سال را بررسی کردند و سپس بار دیگر سه سال بعد این بررسی را دنبال کردند. پژوهشگران اتصالات را در میان سه شبکه مغزی که تصور می‌شود در اوتیسم تغییر می‌یابند سنجش کردند: شبکه حالت پیش فرض (DMN) که در خود اندیشی نقش دارد؛ شبکه‌ برجسته (salience) که توجه را هدایت می‌کند؛ و شبکه اجرایی مرکزی (central executive network) که تصمیم گیری و دیگر کارکردهای شناختی را فرماندهی می‌کند.

در افراد شاهد از اوایل تا اواخر نوجوانی، اتصالات به طور چشمگیری بین شبکه‌های اجرایی مرکزی و حالت پیش فرض افزایش می‌یابد. و همچنان که فعالیت در یکی از شبکه‌‌ها افزایش یابد، در دیگری کاهش می‌یابد. این دگرگونی نشان می‌دهد که شبکه‌ها تخصصی‌تر می‌شوند و کارکردهای متمایز را اجرا می‌کنند. هرچند، در گروه اوتیسم، اتصالات در این شبکه‌ها ثابت می‌مانند، اما به نظر نمی‌رسد که تخصصی شوند. این رشد تغییریافته ممکن است از ژنتیک پدید آید یا نتیجه تجربیات یا محیط فرد باشد.

داپرتو بیان کرد: «نابهنجاری یا دگرگونی‌هایی نیز در شیوه‌ای که مغز در اثر یادگیری و تجربه سیم کشی می‌شود (ارتباطات برقرار می‌شود)، وجود دارد.» برای مثال کشمکش‌های اجتماعی ممکن است بر رشد مغز در نوجوانان اوتیستیک تاثیر بگذارند.

ارتباطات پایا

در تحقیق دوم، اندرسون و همکارانش مغز 52 فرد مبتلا به اوتیسم و 38 فرد شاهد را در سنین 15 تا 57 سال بررسی کردند. آن‌ها اتصالات را در فواصل 1 تا 31 ثانیه‌ای در 17 شبکه و 361 ناحیه سنجش کردند (تحلیل‌های استاندارد فقط اتصالات آنی را بررسی می‌کنند). آن‌ها یافتند که اتصالات بین نواحی در گروه اوتیسم به طور چشمگیری طولانی‌تر از گروه گواه باقی می‌مانند. تفاوت در شبکه‌هایی که نقشی در پردازش حسی، توجه و درون اندیشی دارند بیشتر است. اندرسون بیان کرد: «این شبکه‌ها در فعالیت مغز به صورتی طولانی باقی می‌مانند؛ آن‌ها بیش از حد ثابتند.»

مقدارکمی از فعالیت میان دو گروه در هر نقطه‌ای از زمان متفاوت است و تفاوت‌های بزرگتر در طول 6 ثانیه یا بیشتر ظاهر می‌شوند. اندرسون و تیمش نتایج این اطلاعات را با 579 فرد مبتلا به اوتیسم و 823 فرد گواه از "مرکز تبادل اطلاعات تصویربرداری مغزی اوتیسم" تایید کردند. این یافته‌ها به شواهد موجود درباره ثبات بیش از حد فعالیت مغزی در اوتیسم اضافه می‌کنند.

"تاکامیتسو واتانابه" معاون رهبر گروه در مرکز مطالعات مغز ریکن در ژاپن، بیان کرد: «مطالعات قبلی مانند مطالعه ما، ثبات در تحول فعالیت مغز را نشان می‌دهند. اما پژوهشگران ثبات اتصالات کارکردی را نشان می‌دهند، پس فکر می‌کنم این وجهی جدید از این مطالعه باشد.» این تحقیق یافته است هرچه اتصالات طولانی‌تر باقی می‌مانند، صفات اوتیسم فرد آشکارتر می‌گردد و این صفات با مقیاس پاسخ‌دهی اجتماعی سنجیده شده‌اند.

اندرسون بیان می‌کند: «اگر مغز شما در یک حالت بسیار طولانی متوقف شود، احتمالا این امکان را فراهم می‌کند تا برخی از انواع پردازش‌ها را خیلی خوب انجام دهید. هرچند به شما این امکان را نخواهد داد تا انواعی پیچیده از اطلاعات را که از قسمت‌های مختلف مغز با هم ترکیب می‌شوند، پردازش کنید.» برای مثال تعاملات اجتماعی ممکن است نیازمند ارتباطات انعطاف پذیرتر باشد.

واتانابه بیان کرد: «شناسایی الگوهای مرتبط با ویژگی‌های اوتیسم ممکن است به پژوهشگران کمک کند تا درمان‌هایی را مورد هدف قرار دهند. ابزارهایی مانند تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای (TMS) می‌تواند در سیگنال‌های مغزی پایا تداخل ایجاد کند.»

در یک مطالعه در حال انجام، تیم اندرسون در نظر دارد چگونگی دگرگونی زمان بندی اتصالات در طی رشد را مطالعه کند، و گروه داپرتو قصد دارد الگوهای اتصالات در بزرگسالی را ردیابی کند.

منبع: the scientist

مترجم: کیوان زیدعلی، عضو شاخه دانشجویی نقشه برداری مغز ایران