آشکار شدن واکنش مغز به آسیب‌دیدگی عروق خونی توسط تصویربرداری پیشرفته‌ی سلولی زنده‌

بر اساس یافته‌های محققین دانشگاه علوم پزشکی کارولینای جنوبی، وقتی عروق خونی در مغز آسیب می‌بینند سلول‌های موجود در عروق به نام pericytes (یاخته‌های جنینی در امتداد مویرگ‌ها)، به سمت محلی حرکت می‌کنند که با مرگ pericyte‌ها پدید آمده است تا جای آن‌ها را پر کنند.

محققین علاقه‌مندند دریابند که آیا در این رشد جبران کننده که شکلی از انعطاف‌پذیری مغز است می‌توان دست برد تا با شرایطی از قبیل سکته و آلزایمر که مشخصه‌شان میزان بالای مرگ pericyte‌ها است مقابله کرد.

pericyte‌ها به بلوغ عروق خونی در مغز در طی فرایند رشد آن کمک می‌کنند اما اطلاعات اندکی از کارکرد آن در مغز افراد بالغ و نیز چرایی آسیب‌پذیر بودن این سلول‌ها در سکته، آلزایمر و دیگر اختلالات مغزی در دست است.

برای این تحقیق، موش‌های بالغ زنده به لحاظ ژنتیکی دستخوش تغییراتی شدند تا pericyte‌های مغزشان بتواند زیر میکروسکوپ دو فوتونی دیده شود. این تکنیک تصویربرداری پیشرفته نشان داد که یاخته‌های جنینی سلول‌هایی بیضوی هستند، که معمولا در محل تلاقی دو مویرگ قرار دارند و دارای بازوهایی هستند که در راستای مویرگ‌ها امتداد یافته‌اند.

برای بررسی این امر که با از دست رفتن یاخته‌های جنینی چه روی می‌دهد محققین با استفاده از اشعه لیزر با دقت بالا هر بار یک یاخته‌ی جنینی را جدا می‌کردند و هنگام جدا شدن مویرگی که با آن پوشیده شده بود اتساع می‌یافت.

محققان به جدا کردن آ‌ن‌ها ادامه دادند و در طی چند روز تا چند هفته، بازوهای یاخته‌های جنینی اطراف مویرگ‌ها را پوشاند و رفتار و اتساع نرمال خود را بازیافتند. حفظ این رفتار مویرگ برای حفظ جریان طبیعی خون در مغز لازم است.

تصاویر یاخته‌های جنینی که بازوهای خود را برای پوشاندن مویرگ‌ها گسترانده‌اند در نوع خود اولین تصاویرِ به دست آمده است. اغلب روش‌های مطالعه تصاویری ایستا از آن‌ها به دست می‌دهند. مشاهده این امر به صورت پویا در مغز حیوان زنده گام بزرگی رو به جلو است.

با این حال به باور محققین رشد این یاخته‌ها برای پوشش دادن مویرگ‌ها محدودیت‌هایی دارد و هنوز نمی‌دانیم با مرگ تعداد بیشتری از یاخته‌های جنینی مثلا در سکته یا آلزایمر چه اتفاقی می‌افتد.

آیا راهی برای افزایش این انعطاف‌پذیری و حفاظت از آن در صورت نیاز وجود دارد؟ مکانیسم‌هایی وجود دارد که منشاء این اتفاقات هستند و ما باید پرده از ماهیت آن‌ها برداریم.

منبع: نیوز مدیکال