یبوست چه تاثیری بر مغز می‌گذارد؟

 در نخستین تحقیقی که به بررسی تاثیر یبوست بر روند پیری مغز می پردازد، دانشمندان به یک سری ارتباطات نسبتا نگران کننده دست یافته اند. بر اساس مطالعات ارائه شده در  کنفرانس بین المللی انجمن آلزایمر  در آمستردام، یبوست مزمن که توسط نویسندگان این پژوهش ها تحت عنوان اجابت مزاج با فاصله سه روز یا بیشتر تعریف می شود، با خطر ۷۳ درصدی زوال ذهنی- شناختی مرتبط است.

دکتر چائوران ما ، نویسنده اول و استاد گروه تغذیه  دانشگاه ماساچوست در امهرست ، از طریق ایمیل گفت: «مطالعه ما در نوع خود پژوهشی کاملا منحصر به فرد است چرا که شواهد متفاوتی را جمع آوری و طیف وسیعی از دفعات دفع مدفوع را بررسی کرده است. گفتنی است که در نهایت تمام اعضای تیم تحقیقات از نتیجه این ارتباط متعجب شدند، به خصوص در مورد کسانی که دفع مدفوع بسیار محدود و با تاخیر قابل ملاحظه داشتند»

همچنین به دلیل عوامل مرتبط با سن مانند عدم ورزش، مصرف فیبر غذایی کم و استفاده از داروهایی که یبوست یکی از عوارض جانبی آنها محسوب می شود، این اختلال میان افراد مسن شایع تر است. علاوه بر این با وجود آن که یبوست مزمن با التهاب و اختلالات روانی مانند اضطراب و  افسردگی  در ارتباط است، همچنان سوالات بی پاسخ زیادی در مورد رابطه میان سلامت دستگاه گوارش و عملکرد شناختی  مغز  در طولانی مدت وجود دارد.

عملکرد شناختی به ظرفیت ذهنی فرد برای یادگیری، تفکر، استدلال، حل مسئله، تصمیم گیری، توانایی یادآوری و همچنین توجه باز می گردد. در ادامه به منظور یافتن سرنخ ‌هایی معتبر برای پرسش‌ های مذکور، نویسندگان مطالعه مد نظر بیش از ۱۱۲۰۰۰ بزرگسال را که در مطالعه سلامت پرستاران، مطالعه سلامت پرستاران II و مطالعه پیگیری متخصصان سلامت شرکت کرده بودند، ارزیابی کردند.

دو مطالعه اول عوامل خطر بیماری های مزمن متداول را بین زنان در آمریکای شمالی مورد بررسی قرار دادند. این در حالی است که مطالعه دوم به موضوعات مشابه اما برای مردان پرداخت.

تیم تحقیقات داده ‌های بسیاری را در زمینه دفعات دفع مدفوع شرکت‌ کنندگان از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳، ارزیابی ‌های خود از عملکرد شناختی شرکت‌ کنندگان بین سال‌ های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ و همچنین جزئیات عملکرد شناختی اندازه‌گیری شده عینی برخی از شرکت‌ کنندگان بین سال ‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ جمع‌ آوری کردند.

نویسندگان مطالعه دریافتند که در مقایسه با افرادی که یک بار در روز مدفوع می‌ کردند، عملکرد شناختی شرکت‌ کنندگان مبتلا به یبوست به طور قابل ‌توجهی ضعیف تر بود، به بیان دیگر معادل سه سال پیری شناختی بیشتر از دید زمانی. از طرفی افرادی که بیش از دو بار در روز دفع داشتند نیز با خطر افزایش یافته رو به رو بودند.

مدیر ارشد علمی انجمن آلزایمر توضیح می دهد: هرچه بیشتر در مورد  محور روده- مغز  آگاهی کسب کنیم، بیشتر متوجه می شویم که باید به پیشگیری از زوال شناختی به چشم یک رویکرد سیستمی بسیار مهم و ضروری نگاه کنیم. در واقع مغز از آنچه در جریان خون ما اتفاق می افتد جدا نیست.

حرکات روده و مغز

دکتر ما می گوید: این تحقیق برای آزمایش رابطه علت و معلولی میان حرکات روده، میکروبیوم روده و سلامت شناختی افراد طراحی نشده است، بنابراین نمی توانیم به طور قاطع در مورد توالی دقیق زیربنای این ارتباط نتیجه گیری کنیم. با این وجود نویسندگان مطالعه به این نتیجه رسیدند که فرکانس حرکت روده و عملکرد ذهنی شناختی با میکروبیوم‌ های روده شرکت‌ کنندگان ارتباط نزدیکی دارند. بر اساس مقاله ای از  کلینیک کلیولند ، در افرادی که اجابت مزاج محدود و عملکرد شناختی ضعیفی داشتند، کاهش باکتری‌ های خوب تولید کننده بوتیرات دیده شد. بوتیریک اسید نوعی اسید چرب است که از سد روده که مانع از ورود باکتری‌ ها و سایر میکروارگانیسم ها به جریان خون می‌ شود، حمایت می ‌کند.

بوتیرات ها همچنین با عمل در قالب منبع اصلی انرژی برای سلول های روده بزرگ به سلامت دستگاه گوارش کمک می کنند. گفتنی است که آنها را می توان در غذاهای پرفیبر، مکمل های حاوی فیبر، پری بیوتیک ها و محصولات لبنی پرچرب (در صورتی که در حد اعتدال مصرف شوند) یافت مانند کره، پنیر و شیر.

سایر تحقیقات ارائه شده در همین کنفرانس نیز یافته های مشابهی را ارائه دادند. در یک مطالعه روی ۱۴۰ بزرگسال میانسال مشخص شد که سطوح پایین‌ باکتری‌ های محافظت کننده سیستم عصبی روده مانند بوتیریکیکوکوس و رومینوکوکوس با سطوح بالای بیومارکرهای بیماری آلزایمر مرتبط است.

در مجموع  به نظر می رسد افرادی که حرکات روده ای و دفع کمتری دارند، باکتری‌ های خوب کمتر و باکتری‌ های بد ناشی از شرایط التهابی بیشتری داشته باشند. ب ا این حال به مطالعات بیشتری برای شناسایی میکروب های درگیر و عملکرد آنها نیاز است.

علاوه بر این گفتنی است که  غذای مناسب نه تنها مغز را تغذیه خواهد کرد، بلکه حرکات سالم روده را نیز تضمین می کند.  مصرف فیبر کافی شامل سبزیجات، میوه ها، غلات کامل و آجیل می تواند از یبوست جلوگیری کند. به گفته  سازمان غذا و داروی آمریکا ، کل فیبر مصرفی باید حداقل ۲۵ گرم در روز باشد.  در همین راستا  هیدراته بودن کافی بدن نیز مدفوع را نرم می کند تا بتوان بدون فشار اضافی آن را دفع کرد. حداقل چند بار در هفته ورزش منظم و مدیریت استرس نیز می توانند بسیار کمک کننده باشد.

منبع خبر