معرفی نرم‌افزارهای مدیریت منابع و نگارش پژوهشی با تأکید بر زوترو، مندلی

سخنران: زهرا خلجی پیر بلوطی

کارشناسی ارشد زبان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

ارائه شده در تاریخ ۲۴ آذر ۱۳۹۹

آشنایی با نرم افزارهای مدیریت منابع

به عنوان یک پژوهشگر شما همواره در معرض داده‌های جدید و منابع مختلفی هستید و ناگزیر باید آن‌ها را به شیوه‌ای نظام مند سازمان‌دهی بکنید. در غیر این صورت مشکلات زیادی در حین پژوهش و در هنگام نگارش گزارش آن برای شما پیش خواهد آمد. پاره‌ای از این مشکلات با استفاده از نرم‌افزارها و دیجیتالی‌کردن فرآیند گزارش پژوهش (به خصوص، یادداشت‌ها و ذخیره منابع) مرتفع خواهند شد اما تلاش‌های شما نباید اینجا متوقف بشود، بلکه باید به یاد داشته باشید که هر چقدر که نظم بیشتری به کار خود بدهید و زمان بیشتری در ابتدا به این امر اختصاص بدهید، در نهایت می‌توانید با خیال راحت و با آسودگی بقیه مراحل را طی کنید.

امکانات این نرم‌افزارها را با هم مرور می‌کنیم و در نهایت نگاهی می‌اندازیم به نرم‌افزاری مکمل برای یادداشت‌نویسی که در فرآیند کلی پژوهش نیز به شما کمک می‌کند.

۱. طرح مسئله

• یکپارچه و نظام مند نبودن اطلاعات جمع آوری شده
• دشواری در هنگام گزارش این اطلاعات در قسمت پیشینه منجر به سرقت ادبی
• ناپیوسته بودن قسمت‌های مختلف در کل بخش‌های نوشته

مشکلات عمده‌ای که هنگام شروع یک کار پژوهشی از ابتدا تا پایان معمولا پیش می‌آیند شامل موارد مذکور هستند، که هدف ما اجتناب از رخ دادن تمام آن‌ها، به ویژه سرقت ادبی به صورت سهوی می‌باشد – با وارد کردن شماره صفحه یا جزئیات اشتباه دیگر. نقطه‌ي مشترکی که در راه حل‌های موجود برای این مشکلات وجود دارد، دسته بندی و نظم بخشیدن درست به اطلاعات جمع آوری شده توسط ما است. راه حل ساده برای نظم بخشیدن به این منابع هم ایجاد دسته بندی‌هایی است که در پایان هنگامی که پایگاه منابع ما تا حدی کامل شد و شکل گرفت، پیدا کردن و ویرایش و اضافه کردن منابع جدید بدون دردسر و آسان باشد. بنابراین هم در مرحله جمع‌آوری اطلاعات کتاب‌نامه‌ای منابع (کتاب‌ها، مقالات و ... ) و هم در مرحله‌ای یادداشت نویسی و فیش نویسی نقل قول‌ها باید توجه بکنیم که که به دسته بندی‌هایی که از آغاز کار ایجاد کرده‌ایم پایبند باشیم و تا حد ممکن داده‌ای را بدون برچسب یا تعلق به دسته‌ای مشخص باقی نگذاریم.

به مجرد مواجه شدن با اطلاعات و داده‌های جدید باید تصمیم بگیریم که به آن‌ها نیاز داریم و قرار است کجا و چگونه از آن‌ها استفاده بکنیم. با استفاده از نرم‌افزارهای موجود می‌توانیم نظمی که لازم است را به اطلاعات جمع ‌آوری شده در تمام مراحل پژوهش بدهیم و بدین ترتیب هم گنجینه‌ای ارزشمند از منابع را در پایگاهی برای خود جمع آوری کنیم و هم در هنگام نوشتن بتوانیم کار خود را آسان کنیم.

۲. معرفی نرم‌افزارهای مفید

• اندنوت: یکی از نرم‌افزارهای تجاری قدیمی موجود برای مدیریت منابع «اندنوت» می‌باشد که در دهه نود میلادی به وجود آمده است و هنوز هم یکی از نرم‌افزارهای اصلی و مطرح در بین نرم‌افزارهای مدیریت منابع به حساب می‌آید، اما از آنجایی که این نرم‌افزار رایگان نیست ممکن است در بلند مدت نتوانید از آن استفاده کنید و مشکلی پیش بیاید که دسترسی شما به پایگاهتان مختل شود، به علاوه رابط کاربری آن برای پژوهشگران نوپایی که تا کنون تجربه استفاده و سروکار داشتن با ارجاع‌دهی در پژوهش را نداشتند نیز ممکن است تا حدی پیچیده باشد.
• مندلی: نرم افزاری است که توسط شرکت بزرگ الزویر (Elsevier) توسعه داده شده است که در حوزه انتشار ژورنال‌های علمی و حوزه‌ی پژوهش بسیار شناخته شده است. این نرم‌افزار برای عموم رایگان است و استفاده از تمام امکانات نرم‌افزار هزینه‌ای ندارد، اما اگر به فضای ابری بیشتری برای ذخیره فایل‌های پیوست و یادداشت‌هایتان نیاز دارید باید هزینه‌ای پرداخت کنید. در ابتدا مندلی بخشی از تلاش الزویر برای ایجاد یک شبکه اجتماعی برای پژوهشگران بود، جایی که آن‌ها بتوانند مقالات خود را با دیگر پژوهشگران به اشتراک بگذارند و از نوآوری‌های تازه در حوزه پژوهش خود یا دیتاست‌های موجود که توسط دیگران به اشتراک گذاشته شده، استفاده کنند. اما به مرور زمان در مدل تجاری‌شان تغییر ایجاد شد و مندلی بیشتر به عنوان نرم‌افزار کمک کننده به پژوهشگران برای مدیریت منابع شناخته شد و اکنون یکی از نرم‌افزارهای بسیار موفق در این حوزه است.
• زوترو: این نرم‌افزار در دسته نرم‌افزارهای متن باز قرار می‌گیرد و تحت مالکیت شرکت حقوقی خاصی نیست. بدین ترتیب از این مزیت برخوردار است که در بروزرسانی‌ها یا در صورت وجود پیشنهادهایی برای اضافه کردن یا تغییر بخشی از برنامه نباید منتظر شرکت تولید کننده بمانید. کاربران زیادی برای اضافه کردن کاربردهایی که به نظرشان مفید می‌آمده است افزونه‌هایی را نیز ساخته اند و شما می‌توانید از هر کدام که بخواهید رایگان سود ببرید. (مثل افزونه‌هایی برای عوض کردن نام پی‌دی‌اف ها به صورت گروهی و اتوماتیک یا دسترسی سریع به همه فایل‌هایتان از روی دسکتاپ و غیره) این نرم‌افزار نیز کاملا رایگان است و به دلیل این که مستقل از نهاد خاص یا تجاری فعالیت می‌کند، در بین دانشجویان سراسر جهان از محبوبیت خاصی برخوردار است. شما همواره آزاد و مستقل از شرکت‌های بزرگ هستید و برخلاف مندلی رفتار شما توسط نهادی کنترل نمی‌شود تا از آن برای مصرف تجاری استفاده شود.
• وان نوت: این نرم افزار جزئی از سری نرم افزارهای مایکروسافت آفیس است ولی دانلود و استفاده از آن رایگان می‌باشد. نسخه‌ی مورد پیشنهاد نگارنده نسخه ۲۰۱۶ است. در این نرم‌افزار شما می‌توانید از کاربردهای بسیار مفید برای ذخیره‌ی تصاویر، متون و نظم دادن به اطلاعات خود با استفاده از جداول و غیره در کنار نرم‌افزارهای مدیریت منابع سود ببرید. نکته‌ی جالبی که می‌تواند شما را قانع کند از این نرم افزار استفاده کنید این است که با استفاده از فضای ابری وان‌درایو مایکروسافت می‌توانید همواره در هر دستگاهی به اطلاعاتتان دسترسی داشته باشید و محدودیتی از این نظر برای شما وجود ندارد. هم‌چنین نگرانی‌های موجود از پاک شدن اتفاقی و نداشتن بک آپ را تجربه نمی‌کنید.

قبل از بررسی فضای نرم افزارها و امکانات آن‌ها لازم است دوباره این نکته را یادآوری کنیم که ارزش پایگاه منابع شما به نظم و دسته‌بندی‌هایی است که شما به آن می‌دهید. بنابراین قبل از شروع سعی کنید دسته بندی‌هایی را برای خود بسازید. طبق کلیدواژه‌هایی اصلی و کلی که با آن در پایگاه‌های علمی به جستجو می‌پردازید یا با توجه به نوع منبع (کتاب، هندبوک، فرهنگ، مقاله کلاسیک، ...) یا هر دسته بندی شخصی که خود ترجیح می‌دهید، شروع به ساختن پایگاه منابع خود کنید. به مرور زمان در هنگام جمع‌آوری اطلاعات بیشتر ممکن است دسته‌های جدیدی را اضافه کنید ولی آن چه مهم است این است که از نقطه صفر از قبل برای دسته‌بندی‌هایتان پیش بینی و آمادگی ذهنی داشته باشید.

هر کدام از این نرم‌افزارها در جنبه‌هایی بهتر از دیگری عمل می‌کنند، ولی در نهایت بستگی به سلیقه و نوع استفاده شما دارد که کدام را برگزنید. در نهایت شما می‌توانید خود پایگاهتان را بین نرم‌افزارها منتقل کنید ولی به یاد داشته باشید در مواردی ممکن است این کار کمی وقت‌گیر و پر زحمت باشد پس سعی کنید پس از استفاده موقتی و امتحان کردن آن‌ها یکی را انتخاب کنید و به آن متعهد بمانید.

۱.۲. مندلی

نصب و ثبت نام:‌

از طریق صفحه اصلی Mendeley.com از نوار بالای سایت یا از اینجا، نرم افزار نسخه Mendeley Desktop را دانلود و نصب کنید. برای شروع به استفاده از این نرم‌افزار حتما باید برای خود یک حساب کاربری بسازید و بدون آن امکان ورود به نرم‌افزار را نخواهید داشت. ساختن حساب کاربری نیز به آسانی از روی صفحه اصلی (یا نوار بالای سایت) امکان پذیر است.

یکی از دیگر ابزارهایی که ما حتما به آن نیاز خواهیم داشت Web Importer است که آن را می‌توانید از اینجا هم پیدا و نصب کنید.

چرا باید حتما حساب کاربری بسازم؟ دلیل این که شما به حساب کاربری نیاز دارید، در ابتدا دسترسی به یک فضای ابری رایگان (۱ گیگابایت) است و هم چنین برای مندلی مهم است که بتواند رفتار و علاقه‌مندی‌های شما در جستجو و اضافه کردن منابع را تحت نظر بگیرد. هدف اصلی آن‌ها استفاده تجاری از این اطلاعات است اما نکته مثبتی هم که به همراه دارد این است می‌توانید هر هفته پیشنهادهایی را در صندوق ورودی ایمیلیتان با مقاله‌های به روز تازه چاپ شده حوزه پژوهش‌تان در ژورنال‌های مختلف - طبق علاقه مندی‌ها و کلیدواژه‌هایی که اضافه می‌کنید- ببینید.

محیط کاربری:

شکل ۱: محیط کاربری اصلی نرم‌افزار مندلی

صفحه اصلی این نرم‌افزارها عمدتا از سه بخش تشکیل شده است. در بخش سمت چپ شما می‌توانید ساختار کتابخانه خود را مشاهده کنید و از پوشه‌هایی مثل My Publication برای ذخیره مقالات خودتان و Needs Review برای ذخیره مقالاتی که ممکن است برای داوری به شما سپرده شده باشند و گزینه‌های دیگر استفاده کنید. برای شروع از قسمت بالای نوار سمت چپ و آیکون Folders یک پوشه جدید ایجاد کنید. می‌توانید برای هر مقاله‌ای که در حال نوشتنش هستید یا پایان نامه یا رساله خود یه پوشه کلی ایجاد کنید و یا هم چنین زیرپوشه‌هایی برای نظم بندی بیشتر بسازید.

پیشنهاد من این است که اگر دانشجو هستید برای هر یک از کلاس‌هایی که می‌گذارنید نیز یک پوشه درست کنید تا همه منابع را در یک مکان داشته باشید. مطمئن باشید که به مرور زمان به این منابع عناوینی بیشتر اضافه خواهند شد و در نهایت پس از چند سال یک پایگاه منابع بسیار مفید در کتابخانه مندلی خود خواهید داشت به شرط این که آن‌ها را به خوبی دسته بندی کنید تا پیدا کردن آن‌ها بعدا سخت نباشد.

«ساختن گروه» هم یکی دیگر از گزینه‌های قابل دسترسی در نوار سمت چپ است که ممکن است کابرد زیادی برای بعضی دسته از پژوهشگران داشته باشد. آن را در پایین پوشه‌های در شکل ۱ مشاهده می‌کنید. از طریق Create Groups به راحتی می‌توانید یک گروه جدید ایجاد کنید. اگر شما می‌خواهید با همکار پژوهشیتان در هنگام نوشتن یک مقاله بیشتر هماهنگی داشته باشید، یک گروه شخصی Invite-only درست می‌کنید و آن‌ها را شخصا به گروه دعوت می‌کنید تا بتوانید منابعی که تا جمع‌آوری کرده‌اید یا یادداشت‌هایتان را در صورت لزوم به راحتی با هم به اشتراک بگذارید. یا می‌توانید به صورت عمومی یا بسته گروه‌هایی را نیز طبق نیازی که دارید ایجاد کنید.

قسمت دیگری که اهمیت زیادی برای ما دارد مربع پایین سمت چپ است که به شما اجازه می‌دهد لیستی از تمام نویسنده‌ها، برچسب‌ها و فیلترهای دیگر را یکجا مشاهده کنید و در آن‌ها به جستجو بپردازید. در میان صفحه نیز مقالاتی که اضافه می‌کنید را فهرست وار می‌بینید که همانطور که مشاهده می‌کنید من گزینه نویسنده، عنوان، سال انتشار و محل نشر را برای نمایش فعال کردم. شما می‌توانید با کلیک بر روی آن نوار آن‌ها را مرتب کنید یا با کلیک راست آن‌ها را تغییر دهید. چراغ سبزی که در کنار منابع نمایش داده شده نشان دهنده این است که این منبع را مطالعه کرده‌اید یا هنوز مطالعه نشده. با انتخاب کردن ستاره هم می‌توانید منابع را به بخش مورد علاقه‌تان انتقال دهید تا دسترسی به آن آسان باشد. نهایتا در سمت چپ شما ‌می‌توانید اطلاعات متادیتا هر مقاله را مشاهده کنید و یادداشت‌های خود را از آن‌جا اضافه کنید.

نکات لازم قبل از ساختن کتابخانه:

شکل۲: تنظیمات پوشه‌های اصلی کتابخانه در نرم‌افزار مندلی

یکی از مزیت‌های بزرگ این نرم‌افزارها این است که شما لازم نیست به یاد داشته باشید که به طور مثال پی‌دی‌اف مقاله‌ای که دانلود کردید را در چه پوشه‌ای ذخیره کرده‌اید که بعدا دیگر آن را نتوانید پیدا کنید. در ابتدا از قسمت Tools> Option می‌توانید از گزینه اول یعنی copy files to: تعیین کنید که فضای اصلی ذخیره تمام منابع شما در کدام درایو از کامپیوتر باشد، به صورت پیش فرض این پوشه در درایو C قرار دارد که بهتر است آن را تغییر دهید تا حواستان باشد که در کدام درایو است تا به صورت اتفاقی حذف نشود. می‌توانید روش اسم‌گذاری فایلها را هم در این بخش تغییر دهید.

اما یکی دیگر از کاربردهای مندلی که بسیار مفید است،‌ معین کردن یک یا چند فولدر به عنوان watch folder است که بدین صورت هر مقاله‌ای که در این پوشه مشخص شده توسط شما قرار بگیرد، به صورت اتوماتیک به کتابخانه‌تان اضافه خواهد شد، اسمش تغییر می‌یابد و در فولدر اصلی که قبلا انتخاب کرده بودید جا می‌گیرد. بدین ترتیب شما دیگر نباید نگران پاک شدن یا جا به جا شدن پی‌دی‌اف‌ها و دیگر منابع دیجیتالتان بشوید چون از این به بعد از داخل خود نرم‌افزار با چند کلیک و از نوار جستجو به آن‌ها دسترسی دارید.

اضافه کردن منابع جدید:

شکل 3: اضافه کردن منابع در مندلی

به طور کلی چند راه برای اضافه کردن منابع جدید به کتابخانه‌تان وجود دارد:

1. کشیدن فایل‌های پی دی اف به درون برنامه
2. کشیدن فایل‌های ارجاع با فرمت های مخصوص .ris , .bib, .xml
3. از طریق افزونه‌های مرورگرها
4. وارد کردن دستی

در مندلی یکی دیگر از این راه‌های میانبر قرار دادن تمام منابعی که تاکنون جمع کرده‌اید در یک پوشه و وارد کردن یک پوشه به طور کامل است. این کار را می‌توانید از آیکون Add در بالای سمت چپ نرم‌افزار انجام دهید (شکل ۴). اما فرض کنیم شما می‌خواهید در پایگاه‌های علمی یا سایت‌های ژورنال‌ها و انتشارات به جستجو و کاوش بپردازید و هر مقاله‌ای که به نظرتان جالب آمد را ذخیره‌کنید.

شکل 4: افزونه مرورگر مندلی web importer

افزونه مندلی هرچند کمی از این نظر با بعضی از سایت‌ها به خصوص گوگل اسکالر سازگاری خوبی ندارد ولی به هرحال بعد از وارد شدن به صفحه سایت مورد نظر می‌توانید با انتخاب آیکون افزونه مندلی لیست تمام منابعی که به صورت اتوماتیک شناسایی شده‌اند را انتخاب کنید و مستقیم به کتابخانه‌تان اضافه کنید.

شکل 5: فایل‌های ارجاعی با پسوندهای خاص

اگر به هر صورت نتوانستید به صورت اتوماتیک منابع را وارد کنید یا اطلاعات کامل شده به صورت اتوماتیک توسط مندلی از منابعی که وارد کردید، دقیق نیست و مشکل دارد، معمولا چنین فایل‌های ارجاعی را می‌توانید در سایت اصلی انتشارات (و پایگاه‌های علمی) دیگر پیدا کنید. با فرمت‌هایی مانند .ris و .xml و .bib و ... معمولا با تمام نرم‌افزارها سازگاری دارند.

شکل 6: محیط متادیتا هر مقاله در مندلی

پس از اضافه کردن منابع می‌توانید آن‌ها را بدین صورت در محیط کاربری نرم‌افزار مشاهده کنید.

نکته‌ای که برای ما اهمیت زیادی دارد، قسمت tags است که باید شما بلافاصله پس از اضافه شدن یکی از دسته‌بندی‌هایی که در نظر داشتید را در آن وارد کنید و بدین ترتیب شروع به ساختن پایگاه منابع شخصی خودتان بکنید.

شکل ۷: قسمت اضافه کردن یادداشت‌ها برای هر منبع در مندلی

همچنین توصیه می‌کنم پس از اضافه کردن برچسب‌ها در tags از قسمت Notes هم یک یادداشت کلی با سوال‌هایی از قبل مشخص شده برای خلاصه کردن مقاله‌ای که خواندید اضافه کنید.

خواندن پی‌دی‌اف‌ها در داخل مندلی:

شکل ۸: خواندن پی‌دی‌اف در مندلی

یکی دیگر از امکاناتی که برای بعض از کاربران بسیار جالب است، قابلیت خواندن پی‌دی‌اف‌ها داخل خود مندلی است- بدون باز کردن برنامه‌ای جداگانه. هر کدام از بخش‌هایی از متن که پررنگ بکنید و یادداشت بگذارید در نهایت در قسمت‌های یادداشت زیر نوت‌های اصلی که می‌گذارید، همه در یک ستون نمایش‌داده می‌شوند.

پیشنهاد من این است که با وجود این که این قابلیت در نوع خود بسیار کاربردی است اما اگر شما فردی هستید که می‌خواهید کنترل بیشتری بر یادداشت‌هایتان داشته باشید و بتوانید به راحتی به تعداد بیشتری از آن‌ها همزمان دسترسی داشته باشید، برای یادداشت‌های مهمتان از برنامه‌های دیگری مثل وان نوت استفاده کنید. در اکسپورت‌کردن نوت‌های مندلی هم ممکن است بعدا با مشکلاتی روبه‌رو شوید و تنها داخل مندلی برای شما باقی بمانند.

شکل ۹: دفترچه آنلاین مندلی در حافظه ابری

حافظه ابری مندلی هم بسیار مهم است چون با ساختن حساب کاربری شما تمام ارجاعات و پی‌دی‌اف‌های پیوست شده به آن‌ها و یادداشت‌های شما در سرورهای مندلی ذخیره می‌شود و شما می‌توانید همیشه به آن‌ها دسترسی داشته باشید. در نسخه آنلاین داخل مرورگر و یا از داخل برنامه جدید مندلی Mendeley Reference Manager که در قالب برنامه گنجانده شده است یک Notebook شخصی اضافه نیز برای خود داشته باشید.

همگام‌سازی در دستگاه‌های مختلف، هرجا که هستید به مندلی دسترسی دارید

شکل ۱۰: مندلی در دستگاه‌های مختلف

اگر شما از افرادی هستید که همیشه با لپتاپ کار نمی‌کنند و برایتان مهم است بتوانید همواره به پایگاه خود دسترسی داشته باشید، مندلی برای سیستم عامل اندروید و آی‌او‌اس علاوه بر ویندوز برنامه مندلی را ارائه می‌کند.

استفاده از مندلی در ورد برای نوشتن ارجاعات

شکل ۱۱: افزونه ورد مندلی

اول از همه باید مطمئن شوید که افزونه ورد (که در اولین صفحه خوشامدگویی هنگام نصب مندلی به شما نشان‌ داده می‌شود) نصب شده است. اگر این صفحه را نمی‌بینید می‌توانید از tools> install word plugin نیز از نصب بودن آن مطمئن شوید.

شکل ۱۲: محیط مندلی در داخل ورد

یکی از اصلی‌ترین قابلیت‌های این نرم‌افزارها که ما را قانع می‌کنند از آن‌ها استفاده کنیم در اصل هنگام نوشتن ارجاعات درون متنی و کتابنامه‌ای است. انواع مختلفی از ارجاع وجود دارد، به طور مثال:

• ارجاع درون متنی
  • با شماره صفحه (Chomsky, 1998, Pg. 9)
  • با نام نویسنده (Chomsky, 1998)
  • فقط سال Chomsky (1998) argued …
• ارجاع کتابنامه‌ای در انتها

Chomsky, N., & Chomsky, N. (1998). On language: Chomsky’s classic works Language and responsibility and Reflections on language in one volume. New Press.

‍

شما می‌توانید هر قسمت از متن که تصمیم به اضافه کردن ارجاعی دارید از زبانه References در ورد، از قسمت Insert Citation این کار را بکنید. بلافاصله پنجره‌ی کوچکی روی صفحه باز می‌شود که شما می‌توانید با جستجوی نام نویسنده سال یا عنوان مقاله مورد نظر را پیدا کنید. همانطور که در شکل سمت راست مشاهده می‌کنید، پس از انتخاب مقاله اگر روی آن کلیک کنید می‌توانید شماره صفحه را نیز اضافه کنید یا اگر ارجاع شما فقط شامل سال نوشته در پرانتز می‌شود، گزینه suppress author’s name را انتخاب کنید. بدین ترتیب مندلی خود لیستی از تمام ارجاعاتی که در یک سند ورد به کار بردید را می‌سازد و در انتهای مقاله با زدن Insert Bibliography مي‌توانید ارجاعات کتاب‌نامه‌ای خود را با هر شیوه‌ی ارجاعی که بخواهید (APA, MLA, …) تنها با فشردن یک دکمه داشته باشید.

۲.۲. زوترو

نصب و ثبت نام:

از طریق سایت Zotero.com در صفحه اصلی مستقیما به صفحه دانلود هدایت می‌شوید. معمولا در همان صفحه به شما لینک نصب Zotero connector نیز نشان داده می‌شود که افزونه مرورگری زوترو است که حتما لازم است آن را نیز تهیه کنید. برای استفاده از زوترو به ساختن حساب کاربری نیازی نیست، اما اگر می‌خواهید بتوانید پایگاهتان را در فضای ابری آنلاین همگام‌سازی کنید یا بک‌آپی از آن داشته باشید، توصیه می‌شود برای خودتان یک حساب کاربری بسازید و در تنظیمات داخل قسمت Syn برنامه آن را وارد کنید. حافظه ابری که خود زوترو ارائه می‌دهد نسبت به مندلی پایین تر است، ولی شما می‌توانید فایل‌های پیوستی‌تان را که حجم می‌برند همگام سازی‌نکنید و آن‌ها را در مکانی دیگر مثل Onedrive، Googledrive، Dropbox، Mega ذخیره کنید. بنابراین این نکته خیلی منفی نیست. همانطور که در معرفی گفتیم، فلسفه زوترو، یک نرم افزار متن باز بسیار متفاوت از فلسفه مندلی است و به همین دلیل تفاوت‌هایی را می‌توانید بین آن‌ها مشاهده بکنید. اما از لحاظ کاربرد و هم از لحاظ بصری در محیط کاربری هر دو نرم افزار ساختاری کاملا مشابه را دارند و فقط ممکن است در مواردی جزئی در تنظیمات کمی متفاوت باشند.

محیط کاربری:

شکل ۱۳: محیط کاربری زوترو

محیط کاربری زوترو به سه قسمت اصلی تقسیم می‌شود در قسمت چپ شما می‌توانید پوشه‌هایی را به هر شکل و ترتیبی که بخواهید ایجاد کنید. اگر منبعی را دوبار ذخیره کرده باشید، آن‌ها در زیر duplicate items قرار می‌گیرند و یا اگر منبعی را حواستان نبود و در پوشه‌ی خاصی نگذاشتید در زیر unfiled items می‌توانید آن‌ها را پیدا کنید. ولی به یاد داشته باشید که هدف اصلی ما ساختن پوشه‌های متعدد و دسته‌بندی‌های هدفمند است، پس سعی کنید منبعی را به این شکل رها نکنید. برای ساختن پوشه می‌توانید از اولین آیکون زرد رنگ سمت چپ بالای نوار new collection را انتخاب کنید. پس از این پوشه شما ساخته شد با کلیک راست می‌توانید زیرپوشه‌های دیگر را نیز به آن اضافه کنید. قسمت پایین نیز که قرار است کمک بسیار زیادی به ما بکند، تمام برچسب‌های استفاده شده را به شما در یک نگاه نشان می‌دهند و شما هم چنین می‌توانید از پایین آن‌ها را جستجو کنید.

در میان صفحه نیز که بخش اصلی است به صورت فهرست‌وار منابع را مشاهده خواهید کرد. همانطور که مشاهده می‌کنید من گزینه نویسنده، عنوان، سال انتشار و محل نشر را برای نمایش فعال کردم. شما می‌توانید با کلیک بر روی آن نوار آن‌ها را مرتب کنید یا با کلیک راست آن‌ها را تغییر دهید. اگر منبع شما دارای نوت باشد آیکون نوت در برابر آن نمایش داده می‌شود.

ساختن گروه نیز در زوترو امکان پذیر است. شما باید از آیکون قهوه‌ای بالا سمت چپ در شکل ۱۳ گزینه new group را انتخاب کنید، که بدین ترتیب به یک صفحه وب منتقل می‌شوید و باید با حساب کاربری خود وارد شوید تا بتوانید ساختن گروه را کامل کنید و آن را با دیگران به اشتراک بگذارید.

نکات لازم قبل از ساختن کتابخانه:

شکل14: تنظیمات پوشه‌های اصلی کتابخانه در نرم‌افزار زوترو

قبل از ساختن کتابخانه خود و شروع به اضافه کردن منابع بهتر است سری به edit>preferences در زوترو بزنید. در اینجا می‌توانید اکثر تنظیمات مورد نیاز را چک کنید یا انجام بدهید. به طور مثال از آیکون sync شما می‌توانید با وارد کردن حساب کاربری‌تان منابع را همگام سازی کنید و در سایت زوترو نیز به آن‌ها دسترسی داشته باشید. اما گزینه‌ای که اهمیت دارد عوض کردن data directory location پایگاه منابع‌تان است که بهتر است از روی حالت دیفالت در درایو سی آن را جا به جا کنید به مکانی که خودتان به آن تسلط بیشتری دارید که در صورت نیاز آن را روی فلش دیسک هم بک آپ بگیرید و اطمینان داشته باشید در جای دیگری پاک نمی‌شود.

اضافه کردن منابع جدید:

به طور کلی چند راه برای اضافه کردن منابع جدید به کتابخانه‌تان وجود دارد:

1. کشیدن فایل‌های پی دی اف به درون برنامه
2. کشیدن فایل‌های ارجاع با فرمت های مخصوص .ris , .bib, .xml
3. از طریق افزونه‌های مرورگرها
4. وارد کردن دستی

شکل 15: اضافه کردن منابع در زوترو

در زوترو علاوه بر این‌ها شما می‌توانید از طریق ISBN یا DOI که آدرس دیجیتالی منابع است و به راحتی می‌توانید آن‌ها را در سایت‌های ناشران و ژورنال‌های پیدا کنید به سرعت اطلاعات ارجاع یک منبع را دریافت کنید و در فهرست منابع کتاب‌خانه‌تان آن را ببینید. اگر منبع بسیار قدیمی است و باید به صورت دستی آن را اضافه کنید نیز مانند شکل سمت راست از آیکون + می‌توانید نوع منبع را انتخاب و آن را اضافه کنید. اما فرض کنیم شما می‌خواهید در پایگاه‌های علمی یا سایت‌های ژورنال‌ها و انتشارات به جستجو و کاوش بپردازید و هر مقاله‌ای که به نظرتان جالب آمد را ذخیره‌کنید.

شکل 16: افزونه مرورگر زوترو

همانظور که در شکل ۱۶ می‌بینید افزونه مرورگر زوترو بسیار بهتر از افزونه مندلی در شناسایی منابع در یک صفحه وب عمل می‌کند و به طور مثال در همان صفحه گوگل اسکالر قبلی لیست کامل تمام مقالات موجود در آن صفحه و نه تنها مقاله‌ای که ما انتخاب کردیم را به ما نشان می‌دهد. هر کدام از مقاله‌ها را که نیاز داشتیم با انتخاب آن می‌توانید به راحتی آن را به کتابخانه‌مان اضافه کنیم.

اگر به هر صورت نتوانستید به صورت اتوماتیک منابع را وارد کنید یا اطلاعات کامل شده به صورت اتوماتیک توسط زوترو از منابعی که وارد کردید، دقیق نیست و مشکل دارد، معمولا چنین فایل‌های ارجاعی را می‌توانید در سایت اصلی انتشارات و پایگاه‌های علمی دیگر پیدا کنید. با فرمت‌هایی مانند .ris و .xml و .bib و ... معمولا با تمام نرم‌افزارها سازگاری دارند. برگردید به شکل ۵.

شکل 17: محیط متادیتا هر مقاله در زوترو

اگر مقاله‌ای را اضافه کردید و به هر دلیلی زوترو در شناسایی اتوماتیک آن موفق نبود با کلیک راست از گزینه retrieve metadata for pdf آن را فعال کنید. پس از این کار نوار سمت راست به این ترتیب با اطلاعات کامل این مقاله ژورنالی همانطور که می‌بینید پر می‌شود. اگر جایی کامل نبود و نیاز به ویرایش داشت می‌توانید خودتان آن را ویرایش کنید.

همانطور که چندین بار اشاره کردم، نکته‌ای که در اینجا اهمیت زیادی دارد استفاده درست و به جا از قسمت notes و tags هر مقاله‌ است که وظیفه شما است به صورت دستی و شخصی‌سازی شده آن‌ها را وارد کنید وگرنه تا اینجای کار شما صرفا برای خود لیست ارجاعات کتابخانه‌ایتان را می‌سازید و فایده‌ای بیش از این نخواهد داشت.

شکل 18: قسمت اضافه کردن یادداشت‌ها و برچسب برای هر منبع در زوترو

همانطور که می‌بینید هر یادداشتی که اضافه می‌کنید زیر عنوان منبع اضافه می‌شود. فضای نوشتن در زوترو بسیار پیشرفته تر است و شما می‌توانید حتی تا حدی فرمول‌های ریاضی و علائم و یا لینک و موارد دیگری را نیز به یادداشت‌هایتان اضافه کنید که بسیار پربارتر از نرم‌افزار مندلی است.

به طور مثال من پیشنهاد می‌کنم یک قالب یادداشت یکسان را درست کنید و برای همه مقالاتی که می‌خوانید چنین خلاصه‌هایی را بگذارید که بعدا در پیدا کردن منابع به سرعت یادتان بیاید که به دنبال کدام مقاله بودید. همچنین در قسمت برچسب‌ها هم می‌بینید که می‌توانید خلاقیت نیز از خودتان نشان بدهید و با استفاده از ایموجی‌ها دسته بندی‌هایی را با برچسب‌ها درست کنید که بعدا در سمت چپ پایین برنامه بتوانید به همه آن‌ها در کنار هم دسترسی داشته باشید. با این روش شما برای خود موتور جستجوی شخصی منابع را می‌سازید که بعدا جستجو در آن بسیار بی‌دردسر خواهد بود.

کاربردهای زوترو برای قانع کردن شما به همینجا ختم نمی‌شود، شما هم‌چنان می‌توانید با استفاده از جستجوی پیشرفته‌ی زوترو متن داخل منابع را نیز مورد کاوش قرار بدهید و اگر به دنبال اصطلاح یا کلیدواژه‌ای خاص هستید به راحتی آن را پیدا کنید. (ممکن است در حالتی که منبع اضافه شده شما صفحات بسیار زیادی داشته باشد، تمام صفحات آن توسط زوترو ایندکس نشده باشد)

شکل 19: قسمت جستجوی پیشرفته زوترو

شما می‌توانید این پنجره را از طریق آیکون ذره بین در نوار وسط صفحه باز کنید یا از طریق edit>advanced search آن را باز کنید. منطق جستجوی آن هم مثل تمام ابزارهای دیگر است و شما می‌توانید با تغییر گزینه‌ها به بهترین نتیجه‌ای که می‌خواهید برسید. اگر میخواهید مطمئن شوید که تمام منابع شما ایندکس شده اند. از شکل ۴ از پنجره preferences با انتخاب آیکون ذره بین search تنظیمات کش تمام متن را می‌توانید مشاهده کنید.

شکل 20: قسمت نوارزمانی زوترو

یکی دیگر از ابزارهای جالب زوترو دادن یک دید زمانی به شما از منابع پایگاهتان است. آن را می‌توانید از tools> timeline view باز کنید. همانطور که در شکل ۲۰ مشاهده می‌کنید شما می‌توانید روی نوارزمانی تاریخ انتشار منابع را بهتر ببینید، این دید در انجام دادن مرور بر پیشینه و مقاله‌های مروری می‌تواند بسیار مفید باشد.

زوترو از آنجایی که نرم‌افزاری متن‌باز به شمار می‌رود، علاقه مندان می‌توانند برای آن افزونه‌های بسیار کاربردی را بسازند و با قرار گرفتن آن‌ها روی سایت همه از آن‌ها بهره ببرند. یک لیست از افزونه‌های کاربردی زوترو را در شکل ۲۱ مشاهده می‌کنید.

شکل 21: بخشی از افزونه‌های موجود در سایت زوترو

افزونه اول یعنی zotfile به طور مثال در تغییر نام و جا جا کردن پی‌دی اف ها به صورت گروهی بسیار مفید است. همچنین سازندگان زوترو ادعا کرده‌اند که در بعضی از مواقع شما می‌توانید مقاله‌های پولی را هم به صورت پی‌دی‌اف اضافه کنید. یعنی اگر با افزونه مرورگر خود آن را باز کنید، شاید توانستید از امکان هم بهره ببرید.

شکل ۲۲: رد کردن دیوارپولی بعضی از سایت‌ها

زوترو برخلاف مندلی اطلاعات شما را ذخیره نمی‌کند و نظاره گر آن‌ها نیست که بتواند به شما مقالاتی را در حوزه کاریتان پیشنهاد بدهد. کاری که اکنون اکثر شرکت‌های تجاری بزرگ در حال سودآوری از آن هستند. اما شما می‌توانید خودتان اگر علاقه داشته باشید مقالات ژورنالی را به صورت مداوم دریافت کنید خیلی ساده به فید RSS آن‌ها وصل شوید و آن‌ها را در در زوترو ببینید و از انتشار مقاله‌های جدید به راحتی باخبر شوید. برای این کار از آیکون بالا سمت چپ به رنگ قهوه‌ای در صفحه اصلی، گزینه new feed را انتخاب کنید. لینک RSS را هم باید از سایت ژورنال مورد نظرتان پیدا کنید. بدین صورت می‌توانید لیست تمام مقالات را در یک صفحه ببینید.

شکل ۲۳: طرز اضافه کردن فید به زوترو

از نظر همگام سازی در دستگاه‌های مختلف زوترو خیلی موفق نیست. نرم‌افزارهای غیر رسمی را ممکن است در گوگل پلی یا اپل استور پیدا کنید. اما فکر نمی‌کنم این نکته خیلی مهم باشد. شما می‌توانید به هرحال در صورت ضرورت به فهرست کامل مجموعه منابعتان در سایت زوترو درون مرورگر دسترسی داشته باشید. از تب Sync شکل ۱۴ می‌توانید تنظیمات بیشتر را در این باره انجام دهید.

سایت دیگری که توسط سازندگان زوترو ساخته شده است و معرفی آن خالی از لطف نیست zbib.org است که اگر شما دیر با این نرم افزار آشنا شدید یا مقاله‌ای دارید که تمام شده و اکنون باید قسمت ارجاعات آن را کامل کنید بسیار به کمک شما می‌آید. شما با جستجوی عنوان مقاله یا نویسنده و ... می‌توانید ارجاع آن را به شیوه‌ های معمول مثل APA یا غیره داشته باشید.

شکل ۲۴: سایت زوترو بیب

استفاده از زوترو در ورد برای نوشتن ارجاعات

در نهایت یکی دیگر از کاربردهای اساسی این نرم‌افزارها در نرم‌افزارهای برای نگارش مثل ورد است. که بتوانید همزمان در حال نوشتن ارجاعات خود را بسیار سریع و بی دردسر انجام بدهید.

اول از همه باید مطمئن شوید که افزونه ورد زوترو نصب شده است. اگر تب زوترو در ورد را نمی‌بینید، می‌توانید از edit> preferences > cite> word processors یا tools>add-on نیز از نصب بودن آن مطمئن شوید.

انواع مختلفی از ارجاع وجود دارد، به طور مثال:

• ارجاع درون متنی
  • با شماره صفحه (Chomsky, 1998, Pg. 9)
  • با نام نویسنده (Chomsky, 1998)
  • فقط سال Chomsky (1998) argued …
  • ارجاع کتابنامه‌ای در انتها

Chomsky, N., & Chomsky, N. (1998). On language: Chomsky’s classic works Language and responsibility and Reflections on language in one volume. New Press.

همانطور که در نرم افزار مندلی دیدیم این فرآیند بسیار سریع و راحت است. به شرطی که به هنگام خواندن مقالات به خوبی آن‌ها را دسته بندی کرده باشید که بدانید باید هر کدام را در چه جایی از مقاله ارجاع بدهید.

شکل ۲۵: افزونه ارجاع زوترو در ورد

‍

در ابتدا از شما خواسته می‌شود نوع استیل مورد نظرتان را انتخاب کنید. و گزینه‌های دیگر را نیز به همان شکل در تصویر انتخاب کنید. سپس شما می‌توانید هر قسمت از متن که تصمیم به اضافه کردن ارجاعی دارید از زبانه zotero در ورد، از قسمت Add Citation این کار را بکنید. بلافاصله پنجره‌ی کوچکی روی صفحه باز می‌شود که شما می‌توانید با جستجوی نام نویسنده سال یا عنوان مقاله مورد نظر را پیدا کنید. همانطور که در شکل سمت راست مشاهده می‌کنید، پس از انتخاب مقاله اگر روی آن کلیک کنید می‌توانید شماره صفحه را نیز اضافه کنید یا اگر ارجاع شما فقط شامل سال نوشته در پرانتز می‌شود، گزینه suppress author’s name را انتخاب کنید. بدین ترتیب مندلی خود لیستی از تمام ارجاعاتی که در یک سند ورد به کار بردید را می‌سازد و در انتهای مقاله با زدن Insert Bibliography مي‌توانید ارجاعات کتاب‌نامه‌ای خود را با هر شیوه‌ی ارجاعی که بخواهید (APA, MLA, …) تنها با فشردن یک دکمه داشته باشید.

۳.۲. وان نوت

نرم افزار وان نوت از سری نرم‌افزارهای آفیس مایکروسافت برای دانشجویان کاربردهای بسیار زیادی دارد. نگارنده نسخه ۲۰۱۶ را توصیه می‌کند. استفاده از نرم‌افزارهایی مدیریت منابع درست است که در نگارش مقالات و پایان‌نامه ها بسیار اهمیت دارند. اما تمرکز آن‌ها بیشتر بر روی ارجاع دهی است. پس خالی از لطف نبود که نرم افزار مکمل دیگری را نیز که می‌تواند کمبودهای نرم‌افزارهای قبلی را به خصوص در یادداشت نویسی و خلاصه نویسی و ساختن برنامه‌های زمانی برای پیش بردن مراحل تحقیق و غیره را جبران کند نیز بشناسیم.

به طور خلاصه به معرفی قابلیت‌های این نرم افزار می‌پردازم اما قبل از آن بهتر است بدانیم استفاده از وان نوت به طور کلی چه امتیازاتی دارد؟

• داشتن یک دفترچه پژوهشی همیشه همراه خود: شامل بخش‌ها و زیربخش‌های متعدد و نظم و ساختار مناسب.
• استفاده از آن به عنوان فضای اشتراکی برای یک گروه پژوهشی.
• دسترسی سریع و آسان لحظه‌ای برای یادداشت نویسی مداوم،‌ عکس گرفتن از صفحه و ... .
• استفاده از قالب‌های از پیش آماده شده برای تسهیل نوشتن و یادداشت برداری شما.
• هیچ محدودیتی از هیچ نظر ندارید هرجا که بخواهید در صفحه میتوانید بنویسید (برخلاف ورد)،‌ شکل بکشید، فایل صوتی ضمیمه کنید،‌ فایلهای مختلف ضمیمه کنید، جدول بکشید و ...

شما می‌توانید از فضای رایگانی که مایکروسافت در حافظه ابری خود به شما می‌دهد استفاده لازم را ببرید. برای این کار لازم است با حساب کاربری خود در وان نوت وارد شوید و دفترچه‌ی جدیدی را در وان درایو بسازید. اگر لازم نیست که دفترچه تان را همیشه با خود داشته باشید و یا بر هر دلیل دیگری می‌توانید آن را روی فضای هارد کامپیوتر نیز ذخیره کنید. اما دیگر نمی‌توانید آن را با دیگر دستگاه هایتان مثل موبایل و تبلت همگام سازی کنید.

شکل ۲۶: صفحه اول وان نوت

‍

شکل ۲۷: ساختن صفحات و بخش‌ها در وان نوت

‍

می‌توانید مثل یک دفترچه بخش‌هایی را جدا کنید و سپس برای هر بخش صفحات مختلف و درون آن صفحات باز صفحات دیگری داشته باشید. اینطور نظم بیشتری به یادداشت هایتان می‌دهید. 

شکل ۲۸: گذاشتن رمز برای بخش‌ها در وان نوت

‍

می‌توانید برای بخش‌های مختلف رمز شخصی بگذارید تا امنیت بیشتری داشته باشند.

شکل ۲۹: محیط کاربری وان نوت

‍

شما در وان نوت محیط کاربری بسیار مشابهی به بقیه نرم افزارهای مایکروسافت دارید. می‌توانید چنین اطلاعاتی را وارد وان نوت بکنید. از سمت چپ مثل جدول، ظاهر پرینت شده‌ی فایل‌های مختلف مثل پی دی اف، فایل ضمیمه با پسوندهای مختلف، جدول اکسل، تصویر، لینک، ضبط صدا و قالب‌های آماده که بسیار برای ما مهم است و در ادامه به آن می‌پردازیم.

شکل ۳۰: اضافه کردن پرینت مقالات در وان نوت

‍شما می‌توانید از گزینه insert> file print out یک مقاله را به طور مثال انتخاب کنید و در هر صفحه از دفترتان یک صفحه آن را بیندازید و با استفاده از ابزارهای مختلف نشانه گذاری کنید، یادداشت بگذارید خلاصه بنویسید و درست مانند یک دفترچه دیجیتالی با آن رفتار بکنید.

شکل ۳۱: خواندن متون در تصاویر با OCR

شما می‌توانید اگر نیاز داشته باشید متنی را از جایی کپی کنید که قابلیت کپی شدن نداشته باشد مثل google books یا سایت‌های دیگر می‌توانید با استفاده از وان نوت عکس آن را وارد نرم افزار کنید (یا با گزینه پرینت که قبلا اشاره کردیم.) بعد با کلیک راست ابتدا مطمئن شوید که متن در عکس قابلیت جستجو را دارید (شکل ۳۱) سپس از گزینه copy text from this page را انتخاب کنید. متاسفانه این قابلیت برای زبان فارسی فعلا فعال نیست.

شکل ۳۲: استفاده از تگ ها در وان نوت

همانطور که قبلا هم در نرم‌افزارهای قبلی اشاره کردیم برچسب‌های برای ما اهمیت بسیاری دارند. در نرم افزار وان نوت نیز شما می‌توانید از تگ‌ها به شیوه‌ای بسیار جالب استفاده کنید. در زبانه home شما می‌توانید tag هایی که در نرم افزار وجود دارد را ببینید که لیست بلندی را شامل می‌شود. فرض کنیم که شما از تگ‌های بسیار زیادی استفاده کرده‌اید و اکنون می‌خواهید نکاتی که به دنبال آن هستید را به سرعت پیدا کنید. با استفاده از آیکون find tags شما می‌توانید یک خلاصه از تمام تگ هایی که استفاده شده ببینید. در نوار سمت راست به طور مثال می‌بینید که دو تگ علامت سوال و یادآوری برای بعدا را که در این صفحه استفاده شده به ما نشان می‌دهد.

شما می‌توانید برای خود تگ‌های شخصی را نیز بسازید و به تگ‌های نرم افزار بسنده نکنید.

پیشنهاد من این است که برای خواندن مقالات چند تگ مهم مثل «فرضیه، یافته‌ها، آزمون‌ها، ...» بسازید و از آن‌ها در تمام مقالات استفاده کنید.

شکل ۳۳: ایجاد تگ‌های جدید در وان نوت

از پایین این صفحه یا از قسمت زبانه خود تگ ها می‌توانید customize tags را ببینید. پنجره‌ای برای شما باز می‌شود که می‌توانید تگ های موجود را تغییر دهید یا new tag برای خود برچسبی جدید با آیکونی دلخواه و تنظیمات جدید بسازید.

استفاده از این تگ‌های در کنار قالب‌های آماده وان نوت بسیار مفیدتر نیز خواهد بود.

شکل ۳۴: قالب‌های آماده در وان نوت

از زبانه insert > page templates می‌توانید قالب‌های آماده وان نوت را مشاهده کنید. به طور مثال من یکی از قالب‌های مربوط به دسته آکادمیک را انتخاب کردم که به این شکل است. شما می‌توانید عنوان‌های آن را تغییر بدهید و از تگ‌های خودتان استفاده کنید. (شکل ۳۵) سپس آن را به عنوان قالبی جدید ذخیره کنید.

شکل ۳۵: شخصی سازی قالب‌های آماده با برچسب‌ها در وان نوت

شما می‌توانید همزمان با باز بودن دیگر پنجره‌های وان نوت را روی مانیتور خود به حالتی باز کنید که دیگر برنامه‌ها روی آن نیایند. برای این کار از زبانه view گزینه‌to desktop dock را انتخاب کنید. همچنین در بخش نوار ابزار پایین ویندوز اگر آیکون وان نوت را پیدا کنید با کلیک روی آن یا با استفاده از کلیدهای میانبر همواره می‌توانید این نرم‌افزار را سریع باز کنید و شروع به یادداشت نویسی کنید.

شکل ۳۶: انواع پنجره‌ها و دسترسی سریع به وان نوت

یکی دیگر از کاربردهای وان نوت که بسیار جالب است اما متاسفانه سازندگان آن به دلایل نامعلومی آن را در نسخه جدید ادامه نداده اند. استفاده از دو پنجره همزمان در وان نوت و لینک کردن یادداشت‌های شما به صورت اتوماتیک است. (شکل ۳۵)‌ باید مطمئن شوید که آیکون بالای تصویر یادداشت نویسی linked فعال است. سپس اگر پنجره برنامه‌های پاورپوینت، ورد یا اینترنت اکسپلورر را باز داشته باشید وان نوت خودش خود به خود آدرس آن ها را به کنار یادداشتتان اضافه می‌کنید و با یک کلیک می‌توانید به آن صفحه بروید.

شکل ۳۷: قابلیت linked notes در وان نوت

شما هم چنان می‌تواند صفحات مختلف دفترچه‌تان و حتی پاراگراف‌های مختلف را هم به هم متصل کنید. این قابلیت می‌تواند در هنگامی که شما جدولی از کارهای روزانه‌تان درست می‌کنید یا جدولی می‌سازید تا خلاصه و نمایی کلی از کارتان را در یک صفحه داشته باشید بسیار مفید باشد.

شکل ۳۸: قابلیت لینک کردن بخش‌ها به هم در وان نوت

برای این کار متنی را که می‌خواهید انتخاب می‌کنید و لینک مخصوص به آن را از گزینه copy link to paragraph را انتخاب می‌کنید این لینک مثل یک url در سطح وان نوت عمل می‌کند. سپس هرجا که لازم دارید مثلا در جدولتان با استفاده از link به صفحه‌ای هدایت می‌شوید که می‌توانید آدرس را آنجا پیست کنید یا از تصویر داخل دفترچه صفحه مربوط به آن را انتخاب کنید.

بگذارید در مثالی دیگر کاربرد این قابلیت را در مقاله نویسی بهتر مشاهده کنیم.

شکل ۳۹: جدول نقل قول در وان نوت

فرض می‌کنیم شما یک جدولی برای نقل‌قول‌هایتان که قرار است از آن‌ها در متن مقاله استفاده کنید خلق کرده اید تا نظم بهتری به آن‌ها بدهید و در نوشتن به راحتی آن‌ها را پیدا کنید و اشتباهی نیز رخ ندهد. اگر شما صفحه‌ای را در دفترچه‌تان دارید که شامل عکس یا متن کامل تری می‌شود که به این جدول مربوط است می‌توانید به این شیوه آن‌ها را به هم متصل کنید. این کار را می‌توانید برای تصاویر‌ یا جدول‌ها یا دیگر قسمت‌های مقالات نیز در کنار نقل‌قول‌های ادامه دهید.

در آخر هم بد نیست به استفاده بسیار آسان و راحت از وان نوت در دستگاه‌های مختلف اشاره بکنیم که به برتری‌های این نرم افزار اضافه می‌کند.

شکل ۴۰: همگام سازی یادداشت‌های شما در وان نوت در دستگاه های مختلف

منابع و راهنماها:

• راهنمای کامل مندلی
• راهنمای کامل زوترو
• راهنمای زوترو به فارسی