سطح آهن در مغز ممکن است شدت پارکینسون و زوال شناختی را پیش بینی کند

ارتباطی بین تجمع آهن و پیری طبیعی مغز و بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون در چندین مطالعه نشان داده شده است. جدا از فقدان نورون های تولید کننده ی دوپامین، پارکینسون با تجمع قابل توجه آهن در دو ناحیه‌ی مغز، گوی رنگ پریده (globus pallidus) و توده‌ی سیاه (substantia nigra)‌ مشخص می شود.

ریمونا ویل، نویسنده ی اصلی این مقاله، در بیانیه ای مطبوعاتی گفت: سطح آهنِ مغز موضوع مورد علاقه ی پژوهشگرانی است كه در مورد بیماری های عصبی مانند پارکینسون و زوال عقل تحقیق می کنند. هرچه پیرتر می شوید، آهن در مغز تجمع می-یابد، اما این مساله با تجمع پروتئین های مضر مغز نیز مرتبط است، بنابراین ما اقدام به یافتن شواهدی می کنیم که می تواند در نظارت بر پیشرفت بیماری و حتی به طور بالقوه در تشخیص مفید باشد.

در این مطالعه، حدود 50٪ از بیماران پارکینسون با پیشرفت بیماریشان دچار زوال عقل می شوند. به نظر می رسد مقدم بر این، اختلال خفیف شناختی رخ می دهد، اما اقدامات برای ردیابی دقیق تغییرات شناختی در پارکینسون اندک است.

برای ارزیابی اینکه آیا تغییرات سطح آهن در مغز با تغییرات شناختی در بیماران پارکینسون ارتباط دارد یا خیر، محققان از تکنیکی جدید در تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) به نام نقشه برداری حساسیت کمّی (QSM) استفاده کردند. QSM به راحتی می تواند تغییرات در محتوای آهن مغز و سایر مواد مانند چربی ها یا کلسیم را تشخیص دهد.

در مجموع 100 نفر (52 مرد و 48 زن؛ میانگین سنی 64.5 سال) که دارای پارکینسون در مرحله ی اولیه تا مراحل میانی بودند و هیچ‌گونه علائمی دال بر زوال عقل نداشتند، و 37 فرد با همان سن و بدون این بیماری به عنوان گروه کنترل (16 مرد و 21 زن؛ میانگین سنی 66.1) مورد مطالعه قرار گرفتند.

همه تحت آزمون QSM قرار گرفتند و مهارت‌های شناختی خود را با استفاده از ارزیابی شناختی مونترال (MoCA) ، یک الگوریتم معتبر ارزیابی شده برای بررسی ریسک کاهش شناختی در پارکینسون مورد ارزیابی قرار دادند.

همچنین مهارت های حرکتی با استفاده از Movement Disorders Society Unified Parkinson’s Disease Rating Scale بخش ۳ (UPDRS-III)، همانند توانایی‌های دیداری-ادراکی بیماران ارزیابی شد.

تغییرات دیداری همچنین به عنوان نشانگرهای اولیه ی تغییر شناختی در پارکینسون ظاهر می شوند. محققان نوشتند اینکه آیا تغییرات ساختاری مغز ارتباط زیادی با نمرات ریسک بالینی یا نقص دیداری قبل از شروع زوال عقل دارد یا نه، هنوز مشخص نیست.

در آزمون‌های QSM میزان آهن بالاتری در بافت قشر پری-فرونتال مغز و پوتامن بیماران پارکینسون نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. قشر پری-فرونتال در برنامه‌ریزی رفتارهای شناختی پیچیده و در بیان شخصیت و تصمیم گیری نقش دارد، در حالی که پوتامن حرکت بدن را تنظیم می کند و بر یادگیری تأثیر می گذارد.

یافته‌ها حاکی از آن است که سطح آهن بالاتر مغز در هیپوکامپ (ناحیه ای که در یادگیری و حافظه نقش دارد) و در تالاموس (درگیر در پیام دهی حسی، فعالیت حرکتی و حافظه) با نمرات کمتر حافظه و تفکر در MoCA مرتبط است.

عملکرد دیداری ضعیف تر و نمرات بالاتر ریسک ابتلا به زوال عقل به تغییرات بیشتر QSM در سه ناحیه مغز مربوط می شود: قشر آهیانه‌ای، پیشانی و پس‌سری میانی.

عملکرد حرکتی ضعیف تر نیز با میزان آهن بالاتر در پوتامن (ناحیه مغزی درگیر در کنترل حرکتی) ارتباط دارد و یک مرحله پیشرفته تر از بیماری را نشان می دهد. هیچ علائمی از آتروفی مغز در دو گروه مشاهده نشد.

محققان ابراز می‌دارند که: از اندازه گیری آهن مغز می توان برای سنجش شاخص‌های بالینی فعالیت بیماری استفاده كرد. چگونه؟ با تغییر عملکرد شناختی مربوط به تغییرات آهن در هیپوكامپ، خطر ابتلا به زوال عقل مرتبط با افزایش آهن در قشر آهیانه‌ای و پیشانی، و سختی حرکتی مربوط به افزایش سطح آهن در پوتامن.

تیم ویل اکنون مطالعه روی آزمودنی‌ها (مشارکت کنندگان) را دنبال می کنند تا ببینند که بیماری آن‌ها چگونه پیشرفت می‌کند، و آیا علائم آن‌ها مانند زوال عقل با اندازه گیری میزان آهن در مغز ارتباط دارد یا خیر؟

منبع: parkinsonsnewstoday.com