الکتروانسفالوگرافی (16)

Event-Related potentials (1)

الکتروانسفالوگرافی به عنوان یک راهکار کلی برای ارزیابی عملکرد مغز انسان، شامل روش‌هایی می‌گردد که پاسخ مغز را به تحریکات گوناگون تبیین می‌نماید. تحریک‌های اندکی از این دست وجود دارند که تغییرات آشکاری در سیگنال EEG ایجاد ‌نمایند، اگرچه برخی محرک‌ها تغییراتی را برمی‌انگیزند که به سختی قابل مشاهده است. حوزه‌ی پژوهشی که به تشخیص، کمی‌سازی و تحلیل فیزیولوژیکی این تغییرات جزئی EEG که به رخدادهای بخصوصی مرتبط هستند ‌می‌پردازد در سال‌های اخیر مورد توجه روزافزون قرار گرقته است. تغییرات مذکور با عنوان پتانسیل‌های وابسته به رخداد یا Event-Related Potentials (ERPs) شناخته می‌شوند.

ERP ها به طور مستقیم پاسخ الکتریکی کورتکس را نسبت به رخدادهای حسی، حرکتی، عاطفی یا شناختی اندازه‌گیری می‌نمایند. آن‌ها به عنوان جمع تعداد زیادی پتانسیل‌پس‌سیناپسی که نسبت به رخدادهای حسی، حرکتی یا شناختی سنکرون شده اند درون مغز تولید شده و به صورت نوسانات ولتاژ در سیگنال EEG بروز می‌نمایند. ERPها معمولا در پاسخ به تحریک‌های خارجی یا محیطی تولید می‌شوند و به عنوان پتانسیل‌های مغزی لامسه، بینایی و شنوایی ظاهر می‌شوند و یا به صورت فعالیت مغزی پیش از انجام حرکات ارادی یا به هنگام پیش‌بینی تحریکات شرطی مشاهده می‌شوند.

از دیدگاه روانشناسی، می‌توان بین انواع مختلف ERP تمایز قائل شد. نخست ERPهایی هستند که مشخصه‌های آن‌ها عمدتا توسط ویژگی‌های فیزیکی یک رخداد برانگیزاننده‌ی خارجی مانند شدت، نوع و نرخ ارائه تحریک کنترل می‌گردد. مفروض است که بروز چنین پتانسیل‌های برانگیخته‌ای حتمی است و به عنوان پتانسیل‌های حسی یا برون‌زاد (exogenous) شناخته می‌شوند و عمدتا در فاصله‌ی زمانی حدود 100 میلی‌ثانیه پس از وقوع تحریک رخ می‌دهند. دسته‌ی دیگر ERPهایی هستند که عمدتا ماهیت تعامل فرد و رخداد، تعیین‌کننده‌ی مشخصه‌های آن‌هاست. به طور مثال برخی ERPها به عنوان تابعی از فعالیت‌های پردازش اطلاعات موردنیاز آزمودنی تغییر می‌کند. این پتانسیل‌ها درون‌زاد (endogenous) نامیده می‌شوند. اگرچه تمایز پتانسیل‌های برون‌زا-درون‌زا روشی مفید برای طبقه‌بندی بسیاری از مؤلفه‌های ERP است اما برخی از مؤلفه‌های ERP دارای ویژگی‌هایی هستند که بین این دو دسته قرار می‌گیرند و از این رو mesogenous نامیده می‌شوند.