نگاه کردن طولانی مدت به صفحه نمایش‌های مختلف، ممکن است منجر به تغییر فیزیکی مغز کودکان شود

مطالعه‌ای که اخیرا در ژورنال JAMA Pediatrics منتشر شده است، به والدین هشدار می‌دهد که قدرت خواندن و نوشتن و توانایی‌های زبانی کودکان با استفاده‌ی زیاد از صفحه نمایش‌های مختلف، آسیب می‌بیند، و اکنون اسکن‌های MRI از مغز کودکان نتایج این پروژه را تایید می‌کند.

در این پژوهش 47 کودک 3 تا 5 ساله، تحت آزمونی قرار گرفتند تا توانایی‌های شناختی شان اندازه گیری شود. از والدین کودکان درباره‌ی عادت‌های کودکان که به خیره شدن به صفحه نمایش دستگاه‌های مختلف مرتبط بود، سوال شد. از جمله‌ی این سوالات می‌توان اشاره کرد به: کودکان چندبار در روز از صفحه نمایش‌های مختلف استفاده می‌کنند؟ چه نوع محتوایی را بیشتر تماشا می‌کنند؟ آیا یک فرد بزرگسال در کنار کودک می‌نشیند تا برایش محتوای آنچه مشاهده می‌کند را توضیح دهد؟ پاسخ این سوالات با استفاده از یک سری راهنما در رابطه با استفاده‌ی مفید از صفحه نمایش (که توسط آکادمی پزشکی اطفال امریکا ارائه شده است) نمره دهی شد. همچنین مغز کودکان توسط دستگاه MRI اسکن شد.

اسکن‌ها نشان داد که کودکانی که زمان طولانی را در مقابل صفحات نمایش مختلف از جمله تلویزیون، تبلت، رایانه و تلفن همراه، سپری کرده‌اند، دچار شرایطی شده‌اند که نویسندگان مقاله آن را پایین‌تر بودن یکپارچگی ماده‌ی سفید مغزی می‌نامند. می‌توان ماده‌ی سفید مغزی را به نوعی شبکه‌ی ارتباطات داخلی مغز دانست. فیبرهای عصبی این ناحیه توسط عایق‌های چربی پوشیده شده‌اند که به آن اجازه می‌دهد سیگنال‌های مغزی را بدون اختلال از یک ناحیه به ناحیه‌ی دیگر انتقال دهد. یکپارچگی این ساختار، اینکه این فیبرهای عصبی تا چه حدی سازمان یافته و پوشش‌های میلین تا چه حدی تکامل یافته اند، با عملکردهای شناختی مرتبط است، و وقتی کودکی گفتار را می‌آموزد، این توانایی‌ها در او پرورش می‌یابد.

نویسنده‌ی ارشد مقاله، John Hutton از بیمارستان کودکان سین سیناتی، به پایگاه خبری MIT Technology Review گفته است که یک رابطه مشخص بین استفاده‌ی زیاد از صفحات نمایش و یکپارچگی کمتر ماده‌ی سفید مغزی، در کودکان تحت مطالعه، دیده شده است. به نظر می‌رسد که این تغییرات ساختاری خود را در نتایج آزمون‌های شناختی که از کودکان گرفته شده است نیز نشان می‌دهند. این نتایج نشان می‌دهد که کودکانی که زمان طولانی‌تری را در مقابل صفحات نمایش مختلف سپری می‌کنند، سطح پایین تری از مهارت‌های گفتاری و خواندن و نوشتن از خود نشان می‌دهند.‌هاتن می‌گوید: با اینکه ما این یافته‌ها را برای مقایسه با چندین ناحیه‌ی مغزی مختلف، به طور سختگیرانه‌ای کنترل کردیم، حجم این تغییرات واقعا زیاد است.

این مطالعه یک پژوهش کوچک و اولیه است. Lauren Bray، محقق دانشگاه کالیاری که در این مطالعه دخیل نبوده است، می‌گوید: اینکه زمان سپری شده در مقابل صفحه نمایش می‌تواند باعث ایجاد تفاوت‌هایی در رشد مغزی شود، به هیچ وجه روشن نیست، و فاکتورهای زیادی وجود دارد که می‌تواند این ارتباط یافته شده را توضیح دهد. بری پیش از این اسکن‌های fMRI را روی کودکان انجام داده است، و به مطالعه ی دیگری اشاره می‌کند که می‌گوید کودکانی که زمان طولانی را در مقابل صفحات نمایش سپری می‌کنند، نشانه‌های بیشتری از ADHD از خود بروز می‌دهند. اما همان مطالعه پیشنهاد می‌کند که ممکن است این نشانه‌های ADHD باشند که باعث می‌شود کودک زمان زیادی را در مقابل تلویزیون یا صفحات نمایش دیگر، سپری کند. به گفته‌ی بری همچنین اقصاد اجتماعی نیز می‌تواند در این بین نقشی را ایفا کند، و اگر فاکتورهای دیگر را نیز در نظر بگیریم، ممکن است نقش تماشای صفحه نمایش در ایجاد این عارضه‌ها از بین برود.

من فقط میخواهم بدانم چه مقدار مشاهده ی تلویزیون یا رایانه یا دیگر دستگاه‌هایی که دارای صفحه نمایش هستند، برای کودک من مناسب است. متاسفانه پاسخ دادن به این سوال ساده نیست.‌هاتن می‌گوید: متاسفانه نمی‌توان گفت که چه مقدار مشاهده‌ی صفحات نمایش برای کودکان مناسب است یا از چه سنی دیگر این خطرات رخ نخواهند داد. شعار من این است: مشاهده‌ی تلویزیون حداکثر سه ساعت! این چیزی است که کودکان را با یک لنگر محکم در دنیای واقعی، به پیش دبستانی می‌فرستد، تا در آنجا حس ارتباط اولیه با پرستارانشان و مهارت‌های گفتاری اولیه شان شکل بگیرد.

این یک مطالعه ی کوچک، ولی در عین حال بزرگ است.‌هاتن می‌گوید: اگرچه این مطالعه از نظر بررسی رفتاری کوچک محسوب می‌شود، ولی در مطالعات MRI پژوهش بزرگی است، به ویژه اگر این را در نظر بگیریم که از کودکان در این پروژه استفاده شده است، و همچنین اولین مطالعه‌ای است که رابطه‌ی بین مدت زمان استفاده از صفحات نمایش را با ساختار مغزی، مورد بررسی قرار می‌دهد.

گام بعدی این است که آزمایشات بیشتری بر روی کودکان انجام شود، و این نکته بررسی شود که چگونه استفاده‌ی والدین از صفحات نمایش می‌تواند روی کودکانشان تاثیر بگذارد.

منبع: technologyreview