تشخیص زودهنگام ابتلا به بیماری پارکینسون با استفاده از تغییرات مغزی امکان پذیر است

تغییرات مغزی که می‌تواند سال‌ها پیش از ظهور علائم فیزیکی بیماری پارکینسون، شناسایی شود را می‌توان به عنوان علامت هشداری برای آغاز این بیماری در نظر گرفت.

گفته می‌شود که 145 هزار نفر در انگلستان با بیماری پارکینسون دست و پنجه نرم می‌کنند. این بیماری شامل شرایط عصبی می‌شود که می‌تواند به مشکلات حرکتی، مانند آهستگی حرکت و لرزش اندام‌ها، و البته مشکلاتی در حافظه منجر شود. درمان‌هایی برای مدیریت علائم این بیماری وجود دارد، ولی تا به حال درمانی برای توقف یا آهسته کردن روند پیشرفت بیماری کشف نشده است.

محققان حاضر در کینگز کالج لندن، می‌گویند که یافته‌های اخیر آن‌ها می‌تواند راهی برای تشخیص افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را شناسایی کند. این اکتشافات همچنین می‌تواند برای تایید ابتلا به بیماری، نظارت بر روند پیشرفت بیماری، و همچنین برای کمک به توسعه و آزمایش داروهای پیشنهادی برای درمان این بیماری کمک کننده باشد.

در اغلب مواقع ابتلا به بیماری پارکینسون دارای عامل خاص و مشخصی نمی‌باشد، به همین دلیل افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، پیش از ظهور علائم بیماری قابل ردیابی و مطالعه نیستند.

اما مطالعات دانشگاه کینگز کالج که به جهش‌های ژنتیکی‌ای مرتبط است که می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری را افزایش دهد، می‌تواند نشانه‌های هشدار دهنده‌ی ابتلا به این بیماری را مشخص کند.

Marios Politis، استاد دانشگاه و نویسنده‌ی ارشد این مقاله می‌گوید: اگر شما ژن SNCA را در خود داشته باشید، احتمال اینکه شما در طول زندگی خود به پارکینسون مبتلا شوید، تقریبا ۱۰۰ درصد است.

یک جهش ژنتیکی شامل ژن SNCA، در روستاهایی در منطقه‌ی Peloponnese یونان برای اولین بار مشاهده شد. اما پولیتیس می‌گوید که افراد حامل این ژن بسیار اندک هستند. او می‌گوید که فکر نمی‌کنم بیشتر از 100 نفر این ژن را داشته باشند.

در گفته‌هایشان در مجله‌ی Lancet Neurology، پولیتیس و همکارانش توضیح می‌دهند که چطور 10 نفر از افراد حامل این ژن را از یونان، و 4 نفر دیگر حامل را از ایتالیا به انگلستان آوردند. شرکت کنندگان در این مطالعه ارزیابی عصبی شده و تحت اسکن‌های مغزی قرار گرفتند.

در حالی که نیمی از این افراد دارای نشانه‌های فیزیکی بیماری پارکینسون بوده‌اند، نیم دیگر نشانه‌ای نداشته‌اند. تیم تحقیقاتی هم چنین ارزیابی‌های انجام شده از داوطلبان را به همراه اسکن‌های گرفته شده از 65 بیمار مبتلا به پارکینسون (که ارتباطات ژنتیکی مرتبط با بیماری را نداشته‌اند) را آنالیز کردند.

افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، در سیستم‌هایی در مغز خود دچار زوال می‌شوند، که به انتقال دهنده‌ی عصبی دوپامین مرتبط بوده، و به نظر می‌رسد که با برخی تغییرات حاصل از بیماری، مانند آهستگی حرکات، مرتبط باشد. با این حال، تغییراتی در دیگر ماده‌ی شیمیایی مغزی، سروتونین، نیز دیده شده است.

این پژوهش نشان می‌دهد که در مقایسه با اسکن‌های گرفته شده از 25 فرد سالم، اسکن‌های گرفته شده از افراد دارای نشانه‌های فیزیکی پارکینسون، نشان دهنده‌ی تغییراتی در هردو ماده‌ی شیمیایی دوپامین و سروتونین است، چه فرد دچار جهش ژنتیکی ذکر شده در بالا شده باشد، و یا خیر.

تخریب نورون‌های سروتونین در بسیاری از نواحی مغزی افرادی که جهش ژنتیکی را داشته، ولی هنوز نشانه‌های فیزیکی را ندارند نیز مشاهده شد. پولیتیس می‌گوید که این افراد تا حدود 34 درصد نورون سروتونین کمتری نسبت به افراد عادی دارند.

این تغییرات 15 تا 20 سال پیش از ظهور علائم فیزیکی پارکینسون، مشاهده شده اند. علاوه بر آن، این افراد که دچار جهش ژنتیکی شده اند، نشانه ای از زوال نورون‌های دوپامینی از خود نشان ندادند. پولیتیس معتقد است که همین امر به خودی خود یک پیشرفت بزرگ در چگونگی مشاهده‌ی بیماری پارکینسون محسوب می‌شود.

او می‌گوید یافته‌هایشان هیجان انگیزند و می‌تواند مسیر غربالگری افراد مستعد این بیماری را هموار کرده، و حتی راه‌هایی برای آزمودن داروهای جدید نیز پیش پای محققان قرار دهند. او معتقد است این یک پنجره‌ی کاملا جدید در بینش ما در زمینه‌ی این بیماری است.

Roger Barker، استاد علوم اعصاب بالینی در دانشگاه کمبریج، می‌گوید این یافته‌ها با ظن قدیمی دانشمندان همخوانی دارد، که می‌گوید احتمالا اولین تغییرات مربوط به پارکینسون در سیستم دوپامینی رخ نمی‌دهد. اما او معتقد است هنوز هم سوالاتی وجود دارد، مانند اینکه آیا تغییرات زودهنگام سروتونینی در دیگر افراد در خطر پارکینسون نیز رخ می‌دهد یا خیر، و اینکه آیا این تغییرات در طی زمان رخ خواهد داد یا خیر؟ و اینکه ایا این تغییرات می‌تواند به طور قطع پیش بینی کنند که نشانه‌های فیزیکی چه زمانی بروز خواهند کرد یا نه؟

او اشاره می‌کند که اسکن‌هایی که در این مطالعه استفاده شده بسیار گران بوده و به طور عمده انجام نمی شوند، و همین امر این سوال را ایجاد می‌کند که این یافته‌ها چگونه می‌توانند برای غربالگری عموم مردم مورد استفاده قرار بگیرند.

Beckie Port، مدیر ارتباطات تحقیقاتی موسسه‌ی پارکینسون انگلستان، می‌گوید که تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است، اما او پیشنهاد می‌کند که یافته‌های جدید می‌تواند احتمالات جدیدی را نیز به وجود بیاورد. او می‌گوید: در حال حاضر ما نمی توانیم از فردی اسکن مغزی بگیریم، تا او را زودتر درمان کرده، روند پیشرفت بیماری را کند کرده یا شرایط را به طور کل متوقف کرده و یا از ایجاد بیماری پارکینسون جلوگیری کنیم. اما با داشتن این نتایج، آینده ای که در آن، این امر ممکن باشد کمی روشن تر دیده می‌شود.

منبع: theguardian.com