در واقعیت مجازی (VR) پسران از پهباد و دختران از معلم مجازی، بیشترین یادگیری را دارند

در سال‌های آینده، دانش‌آموزان در مدارس سراسر دنیا، بخشی از آموزش خود را در محیط‌های آموزش مجازی دریافت خواهند کرد. عینک‌های واقعیت مجازی دانش‌آموزان را به دنیای سه بعدی می‌برند، محیط‌های شبیه‌سازی شده و موقعیت‌هایی که در حالت عادی به آن درسترسی نداشتند چون این موقعیت‌ها یا خیلی گران‌قیمت بودند، یا خیلی خطرناک و یا به طور فیزیکی غیرقابل دسترس‌اند. آموزش با تکنولوژی واقعیت مجازی به سرعت درحال گسترش است و مطالعات بین‌المللی پیش‌بینی می‌کنند که این تکنولوژی می‌تواند نحوه ‌آموزش را متحول کند.

با استفاده از عینک‌های واقعیت مجازی دانش‌آموزان می‌توانند با سفر به درون جریان خون، در مورد سلول‌های درون بدن انسان یاد بگیرند و یا درباره میزان آلودگی پلاستیکی در اقیانوس‌ها کاوش کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند آزمایش‌های پیچیده ای را با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی گران قیمت و مواد شیمیایی خطرناک، فقط با قرار دادن یک عینک VR که بلافاصله تجربیات بسیار واقعی و پر جنب و جوش را ارائه می‌دهد، انجام دهند.

طبق چندین گزارش، هزینه فن آوری VR در 2-3 سال آینده بسیار کاهش خواهد یافت و تا سال 2025 در حدود 15 میلیون دانش آموز در سراسر کشورهای مختلف از طریق این تکنولوژی آموزش داده خواهند شد. این پیش بینی به وسیله‌ی سرمایه گذاری‌های کلان در توسعه VR برای آموزش توسط غول‌های تکنولوژی مانند اپل، گوگل و سامسونگ حمایت می‌شود.

اما رشد سریع تکنولوژی واقعیت مجازی (VR) یک حوزه جدید و تقریبا آزمون نشده است. دانشگاه کپنهاگ، دانشیار روانشناسی گیدو ماکرانسکی به بررسی این موضوع می‌پردازد که چرا، چگونه و در چه شرایطی آموزش از طریق واقعیت مجازی بهتر از آموزش سنتی خواهد بود تا سرمایه‌گذاری درتکنولوژی VR در مسیر مفید‌تری استفاده شود.

مطالعات ما نشان می‌دهد که یادگیری از طریق VR که در آن دانش آموزان مهارت‌های خاصی را از طریق شبیه سازی آموزش می‌بینند، می‌تواند موثرتر از آموزش و یادگیری منظم در کلاس درس از طریق رایانه باشد و این باعث ایجاد انگیزه و مشارکت بیشتر دانش آموزان و افزایش خودکارآمدی آنها می‌شود. با این حال ما اطلاعات بیشتری در مورد اینکه چه زمانی و چگونه از واقعیت مجازی استفاده کنیم نیاز داریم، تا بتوانیم از سرمایه گذاریهای نسنجیده در تکنولوژی که هیچ سودی برای آموزش ندارند جلوگیری کنیم.

گیدو ماکرانسکی به ویژه به عوامل وابسته به تعلیم در آموزش از طریق واقعیت مجازی علاقه‌مند است. او در آزمایش‌های قبلی یادگیری شناختی و هیجانی صدها دانش‌آموز دبیرستانی و دانشجو را از طریق EEG و ثبت مقاومت پوستی (GSR)، ردیابی چشم و واکنش‌‌‌های صورت، بررسی کرده است.

یک مدل نقش مجازی

ماکرانسکی از سال 2014 در مطالعات مختلف نشان داده است که این روش در موقعیت‌هایی خاص، جذابتر بوده و می‌تواند منجر به نتایج بهتر یادگیری، نسبت به روش سنتی بشود. علاوه بر این، آخرین تحقیقاتش نشان می‌دهد که یادگیری دختران و پسران بسته به نوع و ظاهر معلم مجازی که به اصطلاح عامل آموزشی نامیده می‌شود، متفاوت است.

در مطالعه ای با 66 دانش آموز پایه هفتم و هشتم (نیمی پسر، نیمی دختر) در مدرسه استعداد علمی دانمارک، ماکرانسکی و همکارانش دریافتند که دختران زمانی در شبیه سازی VR بیشتر یاد گرفتند که یک محقق جوان به نام ماری معلم بود، در حالی که پسران بیشتر در حالی که توسط یک ربات پرواز در قالب یک هواپیمای بدون سرنشین آموزش داده شدند، یاد گرفتند.

مشاهده می‌شود که توانایی دانش آموزان برای شناسایی با عامل آموزشی جذاب، میزان یادگیری آن‌ها را بهبود می‌بخشد. این به ما فرصتی هیجان انگیز می‌دهد تا آموزش و پرورش را برای دانشجویان جذاب‌تر کنیم. این مهم است زیرا علاقه کودکان به مدرسه در طول دوران متوسطه کاهش می‌یابد و به طور خاص افزایش علاقه‌ی دانشجویان دختر در زمینه علوم، فن آوری، مهندسی و ریاضی (STEM) مد نظر قرار می‌گیرد. بنابراین، امکان علاقه مند کردن دختران بسیار جذاب است. گیدو ماکرانسکی می‌گوید طراحان برنامه VR باید از این دانش استفاده کنند تا انواع مختلفی از عوامل آموزشی را در VR، برای انواع مختلف دانش آموزان ایجاد کنند.

از سوی دیگر، در این مطالعه، پسران زمانی بهترین یادگیری را داشتند که عامل آموزشی آنها یک ربات پرنده شبیه پهباد بود. گیدو ماکرانسکی می‌گوید نتایج ما نشان می‌دهد که تمرکز پسران روی کارشان زمانی افزایش می‌یابد که معلم مجازی‌شان یک شکل غیر سنتی شبیه ربات یا پهباد داشته باشد. همچنین مشاهده کردیم که این نوع از عامل آموزشی در نتایج یادگیری دانش‌آموزان اثر بیشتری داشته است، احتمالا به این دلیل که آنها برخی از ویژگی‌های ابرقهرمان‌ها را نشان می‌دهند که این بیشتر در پسرها دیده می‌شود و از آنجایی که آنها با عامل همانندسازی می‌کنند، با بازی‌های رایانه‌ای ارتباط بیشتری برقرار می‌کنند.

بررسی سایر جنبه‌های آموزشی VR

به نظر می‌رسد که هرچه سن دانش‌آموز کمتر باشد، آموزش بیشتر به معلم واقعیت مجازی وابسته می‌شود. برای نمونه در دانشجویان، زمانی که معلم شخصیتی شبیه خودشان باشد، بهبود یادگیری مشاهده نشد، در حالی که توانایی شبیه سازی خود در قالب یک معلم، برای دانش‌آموزان دبیرستانی بسیار موثر دیده شده است.

گیدو ماکرانسکی که اکنون رییس پروژه حمایت شده به وسیله صندوق نوآوری دانمارک در آزمایشگاه آموزش از طریق واقعیت مجازی است افزود، اما هنوز سوالات بدون پاسخ بسیاری در مورد آموزش از طریق واقعیت مجازی وجود دارد. او و همکارانش جنبه‌های دیگر را بررسی کردند تا بهترین زمان برای استفاده از معلم واقعیت مجازی و نحوه طراحی آموزش VR را پیدا کنند که به طور موثر به آموزش و عملکرد سر کلاس کمک نماید.

منبع:Science daily

مترجم: عباس یاری، دبیر کارگروه نوروسایکولوژی شاخه دانشجویی نقشه برداری مغز