تصاویر تشدید مغناطیسی مغز (MRI) ساده قادر است که تغییرات آناتومیکی یک ضایعه را نشان دهد. در حالی که فرآیند رشد یک ضایعه به ترتیب به صورت تغییرات بیولوژیکی، فیزیولوژیکی و بعد آناتومیکی است. پس نیاز به روش¬هایی داریم که در همان مراحل اولیه بتوانند به ما تغییرات و سطحبندی یک ضایعه را نشان دهند. از این رو از تصاویر پرفیوژن استفاده میشود. پرفیوژن به معنای رساندن اکسیژن و موادغذایی توسط جریان خون به بافت است.
کاربردهای کلینیکی تصویربرداری Perfusion:
- شناسایی نواحی دارای تومور
- کلاس بندی تومورها
- تفاوت بین تومور خوش خیم و بدخیم
- درجه بندی انواع بدخیمی
- تشخیص بافت نکروز شده در اثر اشعه
- بررسی پاسخ به درمان
- شناسایی دیگر اختلالات موجود در مغز
روشهای تصویربرداری پرفیوژن، بر اساس اینکه از عامل کنتراستزای خارجی استفاده شود یا خیر، به موارد زیر تقسیم میشوند.
- Dynamic Susceptibility Contrast (DSC) MRI
- Dynamic Contrast Enhanced (DCE) MRI
- Arterial Spin Labeling
در دو روش اول، از ماده کنتراستزای خارجی جهت ایجاد sensitivity و رزولوشن مکانی بالاتر استفاده میشود. در حالیکه در روش ASL، از برچسبگذاری اسپین مولکولهای آب خون شریانی، جهت ایجاد کنتراست استفاده میشود.
تصاویر ASL: در این روش، بر خلاف دو روش دیگر که نیاز به تزریق ماده کنتراستزا است، غیرتهاجمی میباشد. از این رو برای مطالعه بر روی افرادی چون کودکان و افرادی که محدودیت تزریق ماده کنتراستزا را داریم، مناسب است. این تصاویر همچنین برای بررسی تغییرات آهسته در فعالیت نورونها ناشی از mood، mental set و learning و همچنین مطالعات cognitive function مناسب است. ASL از تفریق دو تصویر بدست می آید: تفریق تصویر خون ورودی (incoming blood) که label گذاری شده (تصویر labeled یا tagged نامیده میشود) از تصویری که label گذاری نشده (تصویر control یا reference نامیده میشود).
با استفاده از این تصویر میتوان مقدار جریان خون مغزی (حجم خون در حال جریان در100 گرم بافت مغز در مدت یک دقیقه (ml/100g of tissue/min)) یا همان cerebral blood flow (CBF) را بدست آورد.
نمونهای از تصویر پرفیوژن جهت بررسی اثر درمان بر تومور
خدمات آزمایشگاه برای پردازش تصاویر پرفیوژن Arterial Spin Labeling (ASL):
در حال حاضر در آزمایشگاه پردازش تصاویر، آنالیز تصاویر ASL توسط نرمافزار SPM انجام میشود.
به زودی با فراهم شدن امکان تصویربرداری همراه با تزریق، بخش آنالیز تصاویر DSC و DCE هم اضافه خواهد شد.