نشانگر زیستی جدید برای پیری مغز

محققان مرکز RIKEN (BDR) در ژاپن تغییرات مربوط به گردش خون در پیری مغز را شناسایی کرده‌اند. این مطالعه که در ژورنال علمی Brain منتشر شده است، نشان می‌دهد که بزرگ شدن بطن‌ها وابسته به سن- وضعیتی به نام ونتریکولومگالی- با تاخیر در تخلیه‌ی خون از یک منطقه‌ی عمیق مغز همراه است. تاخیر را می‌توان به‌راحتی با MRI تشخیص داد و آن را تبدیل به یک نشانگر زیستی بالقوه برای پیش‌بینی ونتریکولومگالی و پیری مغز کرد که می‌تواند به سرعت منجر به درمان شود.

ونتریکولومگالی یک وضعیت غیر‌طبیعی است که در آن مایعات بدون تخلیه‌ی مناسب در بطن‌های مغز جمع شده و باعث بزرگتر شدن آنها می‌شوند. اگرچه بزرگ‌شدن بطن در محدوده‌ی طبیعی به خودی خود یک بیماری محسوب نمی‌شود، اما در صورت عدم کنترل، می‌تواند منجر به ونتریکولومگالی و زوال عقل ناشی از فشار خون نرمال هیدروسفالی (Hydrocephalus) شود. این تیم در مطالعه‌ی خود دریافتند که ونتریکولومگالی با تغییرات در گردش خون مغز همراه است. توشی‌هیکو آسو، نویسنده‌ی اول این مقاله، توضیح می‌دهد: "ما تغییرِ زمانِ پرفیوژنِ وابسته به سنی را در سیستم های وریدی مغز مشاهده کردیم که مشخصات طول عمرشان بسیار مشابه، اما اندکی مقدم بر بزرگ شدن بطن بود. "

پس از گردش خون در مغز که اکسیژن لازم را تأمین می‌کند، خون دی‌اکسیژنه باید به قلب بازگردد. این اتفاق از طریق دو مسیر اتفاق می‌افتد، یکی تخلیه‌ی خون از نواحی نزدیک به سطح مغز و دیگری از مناطقی که در اعماق مغز قرار دارند. با استفاده از MRI برای اندازه‌گیری تغییرات جریان خون، تیم تحقیقاتی BDR اخیراً دریافتند که با افزایش سن، زمان لازم برای تخلیه‌ی خون به وسیله‌ی این دو مسیر از حالت همگام خارج می‌شود. نتیجه یک فاصله‌ی زمانی بین مسیر تخلیه‌ی عمیق و سطحی است که با افزایش سن افزایش می‌یابد.

محققان در مطالعه‌ی جدید خود دریافتند که در افزایش سن سالم، زمان تاخیر در گردش تقریباً با سرعتی برابر با بزرگ‌شدن بطن‌ها رشد می‌کند، اما کمی زودتر شروع می‌شود. MRI تشخیصی که فاصله‌ی بین دو مسیر تخلیه را اندازه گیری می‌کند ممکن است یک نشانگر زیستی خوب برای پیری مغز و یک پیش‌بینی‌کننده‌ی احتمالی ونتریکولومگالی باشد.

آنها همچنین افراد مبتلا ‌به آسیب دیدگی مغزی (TBI) را معاینه کردند زیرا این افراد غالباً از بزرگ شدن بطن رنج می‌برند و دارای مغزهایی هستند که به نظر می‌رسد به پیری زودرس دچار می‌شوند. تجزیه‌و‌تحلیل‌ها از تاخیر زمانیِ تخلیه‌ی خونِ مرتبط با این بیماری پرده برداشت، اما این تأثیر به سن آسیب‌دیدگی بستگی داشت؛ در افرادی که در جوانی به TBI مبتلا شده بودند، بسیار زیاد، اما برای کسانی که بعداً در طول زندگی دچار شدند بسیار کمتر بود. آسو می‌گوید: "ناهمگونی زمان بین تخلیه‌ی وریدی عمیق و سطحی ممکن است یک مکانیسم رایج باشد که پایه و اساس هر دو نوع ونتریکولومگالی را تشکیل می‌دهد. بنابراین این نشانگر جدید ممکن است برای تشخیص و نظارت بر هیدروسفالی تحت فشار نرمال که گاه وابسته به سن بوده و گاه از آسیب‌های مغزی ناشی می‌شود، مفید باشد."

از آنجا که با از بین بردن مایعی که در بطن‌ها ایجاد می‌شود، زوال عقل ناشی از هیدروسفالی قابل برگشت است، تشخیص زودهنگام بسیار مهم است و محققان BDR در حال حاضر کاربرد‌های غیر تهاجمی این فناوری را توسعه می‌بخشند. "ما امیدواریم که استفاده از این نشانگر زیستی برای نظارت بر پیری مغز، بخشی از سیستم سالانه‌ی بررسی سلامت مردم ژاپن شود."

منبع: مدیکال اکسپرس