29 شهریور 1400 اخبار داخلی ، 2480 بازدید

الکتروانسفالوگرافی (EEG) و تجهیزات آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز

الکتروانسفالوگرافی چیست؟ الکتروانسفالوگرافی آزمونی است که در آن، ناهنجاری‌های امواج مغزی یا فعالیت‌های الکتریکی مغز تشخیص داده می‌شود. طی این روش، الکترودهای متشکل از دیسک‌های فلزی کوچک با سیم‌های نازک روی پوست سر چسبانده می‌شود. این الکترودها بارهای الکتریکی (جریان) کوچکی را که ناشی از فعالیت سلول‌های مغزی است تشخیص می‌دهند. جریان تقویت می‌شود و به صورت نمودار روی صفحه‌ی کامپیوتر یا به صورت چاپ شده روی کاغذ، نشان داده می‌شوند.

تفسیر این نتایج کار یک متخصص است. این متخصص توجه ویژه‌ای به شکل اصلی موج دارد، اما افزایش دامنه‌های ناگهانی در امواج و پاسخ به محرک‌ها را نیز بررسی می‌کند.

مطالعات پتانسیل برانگیخته نیز انجام می‌شود. این مطالعات، فعالیت الکتریکی مغز شما را در پاسخ به تحریکات بینایی، لامسه و صدا بررسی می‌کنند.

این آزمون می‌تواند در ترکیب با سایر روش‌های بررسی فعالیت مغزی از جمله ام آر آی و یا تحریک مغزی مانند TMS به کار رود.

چرا آزمون EEG انجام می‌شود؟

این آزمون انواع اختلالات مغزی را بررسی می‌کند. برای مثال در ‌الکتروانسفالوگرام مغز یک بیمار مبتلا به صرع، رخداد تشنج، به صورت موج‌های بلند و سریع دیده می‌شود، و یا در افرادی که به واسطه‌ی تومور یا سکته، ضایعه‌ی مغزی دارند، امواج EEG کند خواهد بود.

این آزمون همچنین می‌تواند برای تشخیص سایر اختلالات مغزی از جمله آلزایمر، بیماری‌های روانی و اختلالات خواب، که روی امواج مغزی تاثیرگذارند به کار رود.

EEG ممکن است برای تعیین فعالیت الکتریکی کلی مغز (به عنوان مثال برای ارزیابی جراحت، مسمومیت با دارو یا میزان آسیب مغزی در بیماران به کما رفته) نیز استفاده شود. EEG همچنین ممکن است برای کنترل جریان خون در مغز در طول عمل جراحی مورد استفاده قرار گیرد.

خطرات احتمالی انجام EEG چیست و چه عواملی در نتیجه‌ي آزمون دخیل هستند؟

EEG سال‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرد و یک روش ایمن محسوب می‌شود؛ هیچ ناراحتی ایجاد نمی‌کند. الکترودها فعالیت را ثبت می‌کنند. آن‌ها هیچ حسی ایجاد نمی‌کنند. علاوه بر این، خطر وارد آمدن شوک الکتریکی نیز وجود ندارد.

در موارد نادر، EEG می‌تواند باعث ایجاد تشنج در فرد مبتلا به اختلال تشنج شود. این امر به دلیل وجود چراغ‌های چشمک زن یا تنفس عمیقی است که ممکن است در آزمون دخیل باشند. در صورت بروز تشنج، پزشک بلافاصله آن را درمان می‌کند.

بسته به شرایط خاص پزشکی شخص، خطرات دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشند. قبل از انجام آزمون حتما با پزشک خود مشورت کنید.

عوامل یا شرایط خاصی ممکن است در انجام آزمون اختلال ایجاد کنند از جمله:

قند خون پایین ناشی از ناشتا بودن
در موارد معدودی حرکت بدن یا چشم
وجود چراغ‌ها، به ویژه از نوع چشمک زن
داروهای آرام بخش
نوشیدنی‌های حاوی کافئین
موهای چرب (استفاده از محصولات زیبایی مو)

چه آمادگی خاصی برای انجام EEGنیاز است؟

پزشک و مشاور شما به شما خواهد گفت؛ در ادامه فهرستی از مواردی که ممکن است بیان شود، آورده شده است:

از شما خواسته می‌شود فرم رضایت انجام آزمون را تکمیل و امضا کنید. در صورت وجود سوال حتما بپرسید.
موهای خود را با شامپو بشویید، اما شب قبل از آزمون از نرم کننده‌ی مو و همچنین محصولات مراقبت از مو مانند اسپری مو یا ژل استفاده نکنید.
کلیه‌ی داروها با نسخه و بی نسخه و همچنین مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید.
با مشورت پزشک خود، استفاده از داروهایی را که موجب اختلال در آزمون می‌شوند قطع کنید.
از مصرف غذا و یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین، ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از انجام آزمون خودداری کنید.
بسته به نوع آزمون در مورد میزان خواب راهنمایی می‌شوید. در مواردی که آزمون در حالت خواب انجام می‌شود، معمولا نباید شب قبل بیشتر از ۴ تا ۵ ساعت بخوابید. کودکان هم نباید بیش از ۵ تا ۷ ساعت بخوابند.
از ناشتا بودن هنگام آزمون پرهیز کنید مگر در مواردی که لازم باشد.

با توجه به آزمون و شرایط پزشکی شخص، ممکن است آمادگی‌های دیگری نیز لازم باشد.

طی انجام آزمون EEG چه اتفاقی می‌افتد؟

به طور کلی در یک آزمون EEG مراحل زیر طی می‌شود:

روی یک صندلی راحت می‌نشینید یا روی یک تخت دراز می‌کشید.
تعداد معینی الکترود از ۱۶ تا ۶۴، به وسیله‌ی خمیر یا کلاه روی سر شما گذاشته می‌شود.
چشمانتان را می‌بندید، آرام و بی حرکت می‌نشینید.
پس از شروع ثبت امواج، باید در طول آزمایش بی‌حرکت بمانید، مگر حرکت در آزمون تعریف شده باشد. ممکن است آزمون به صورت دوره‌ای متوقف شود تا بتوانید استراحت کرده یا موقعیت خود را تغییر دهید.
پس از ثبت اولیه در حالت استراحت، بنا بر نیاز ممکن است در شرایط دیگر و با حضور محرک‌ها، برای مثال در حالتی که نفس عمیق و سریع می‌کشید نیز ثبت امواج صورت گیرد.
آزمون توسط تکنیسین ‌EEG انجام می‌شود و تقریبا بین ۴۵ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد. ممکن است بنا بر نیاز، زمان‌ طولانی‌تری نیز در نظر گرفته شود. در برخی موارد ۲۴ ساعت نظارت لازم است و در برخی موارد نیز آزمون به صورت سرپایی انجام می‌شود.
اگر از لحاظ اختلالات خواب بررسی می‌شوید، ممکن است ثبت امواج در خواب صورت گیرد.

بعد از انجام EEG چه رخ می‌دهد؟

پس از انجام آزمایش، الکترودها برداشته می‌شوند و خمیر از روی سر شسته می‌شود.

اگر از داروی آرام بخش استفاده کرده بودید، باید منتظر باشید تا اثرات آن از بین برود.

ممکن است در مکان‌هایی که الکترودها قرار داشتند، سوزش یا قرمزی وجود داشته باشد، اما بعد از چند ساعت از بین می‌رود.

اگر مصرف دارویی را به خاطر آزمون قطع کرده بودید، باید دوباره آن را شروع کنید.

اگر موارد بیشتری لازم باشد، مشاورتان به شما خواهد گفت.

تجهیزات EEG آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز

یک تقویت‌کننده‌ی ۸۰ کاناله g. HIamp
دو تقویت کننده‌ی ۱۶ کاناله g. USbamp
یک تقویت کننده‌ی بی سیم ۳۲ کاناله g. Nautilus برای ثبت سیگنال هنگام انجام حرکات فیزیکی یا فعالیت‌های ورزشی
یک تقویت کننده‌ی ۶۴ کاناله BrainAmp MR Plus سازگار با MRI برای ثبت همزمان fMRI و EEG
مجموعه‌ای کامل از سنسورها برای اندازه‌گیری همزمان پارامترهای فیزیولوژيکی

خدمات آزمایشگاه EEG آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز