چگونه استرس مزمن مغز را تغییر می دهد؟ (بخش اول)

داشتن کمی استرس بخشی عادی از زندگی روزمره‌ی ماست که حتی می تواند برای ما مفید هم باشد. فائق آمدن بر وقایع استرس زا می تواند مقاومت بیشتری به ما ببخشد. اما هنگامی که استرس شدید یا مزمن است – برای مثال در شرایط از هم پاشیدن ازدواج و رابطه با شریک زندگی، مرگ اعضای خانواده - لازم است فوراً به آن رسیدگی شود، چرا که می تواند تأثیر زیادی بر مغز ما بگذارد و ما را در معرض مشکلات جسمی و روانی قرار دهد.

استرس مکرر یک محرک اصلی برای التهاب ماندگار در بدن است. التهاب مزمن می تواند منجر به ایجاد طیف وسیعی از مشکلات سلامتی از جمله دیابت و بیماری های قلبی شود. مغز به طور طبیعی از برخی مولکول های در حال گردش در خون توسط سد مغزی-خونی محافظت می شود. اما تحت استرس مکرر، این سد نشتی پیدا می کند و پروتئین‌های التهابیِ در گردش می توانند وارد مغز شوند.

هیپوکامپ مغز یک منطقه کلیدی برای یادگیری و حافظه است که به ویژه در برابر چنین تعرضی آسیب پذیر است. مطالعات انجام شده در انسان نشان داده است كه التهاب می تواند بر سیستم های مغزی مرتبط با انگیزه و چابكی ذهن تأثیر منفی بگذارد.

همچنین شواهدی از تأثیر استرس مزمن بر هورمون ها در مغز، از جمله عامل آزاد کننده‌ی کورتیزول و کورتیکوتروپین (CRF) وجود دارد. سطح زیاد کورتیزول برای مدت طولانی با اختلالات خلقی و همچنین کوچک شدن هیپوکامپ همراه است. این مساله همچنین می تواند بسیاری از مشکلات جسمی از جمله چرخه نامنظم قاعدگی را ایجاد کند.

خلق و خوی ، شناخت و رفتار

به خوبی مشخص شده است که استرس مزمن می تواند منجر به افسردگی شود که عامل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است. این همچنین یک شرایط عود کننده و برگشت پذیر است - افرادی که افسردگی را تجربه کرده اند، در معرض خطر ابتلای مجدد به افسردگی در آینده، به ویژه تحت استرس هستند.

دلایل زیادی برای این وجود دارد و می توان آنها را با تغییراتی در مغز ارتباط داد. هیپوکامپ کوچک شده که از قرار گرفتن در معرض مداوم هورمون‌های استرس و التهاب ماندگار، ناشی شده، به نسبت در بیماران افسرده بیشتر از افراد سالم دیده می شود.

استرس مزمن در نهایت باعث تغییر در مواد شیمیایی موجود در مغز، از جمله سروتونین می شود که شناخت و خلق و خو را تنظیم می کند. سروتونین برای تنظیم خلق و داشتن حس خوب به زندگی از اهمیت زیادی برخوردار است. در حقیقت، از بازدارنده های بازگشتی انتخابی سروتونین (SSRI) برای بازیابی فعالیت عملکردی سروتونین در مغز افراد مبتلا به افسردگی استفاده می شود.

اختلال در خواب و ریتم شبانه روزی یکی از مشخصه های متداول در بسیاری از اختلالات روانپزشکی از جمله افسردگی و اضطراب است. هورمون های استرس، مانند کورتیزول، نقش تنظیم کنندگیِ اساسی در خواب دارند. بنابراین افزایش سطح کورتیزول می تواند در خواب ما اختلال ایجاد کند. نتیجتا بازیابی الگوهای خواب و ریتم شبانه روزی ممکن است یک روش درمانی برای این شرایط فراهم کند.

افسردگی می تواند عواقب عظیمی داشته باشد. افسردگی باعث اختلال در شناخت در هر دو حوزه غیر عاطفی، مانند برنامه ریزی و حل مسئله، و زمینه های عاطفی و اجتماعی، مانند جلب توجه بیشتر به اطلاعات منفی می شود.

منبع: مدیکال اکسپرس